Сулайманов Имран Бахтиерович – ординатор кафедры терапевтической стоматологии медицинского факультета Кыргызско-Российского Славянского университета им. Б.Н. Ельцина, г. Бишкек, тел.: +996-772 607056, e-mail: Sulaimanov.imran@yandex.ru
Субанова Азира Азисовна – ст. преподаватель кафедры терапевтической стоматологии медицинского факультета Кыргызско-Российского Славянского университета им. Б.Н. Ельцина, г. Бишкек, тел.: +996-555 337885, e-mail: Az_subanova@mail.ru
РОЛЬ ВРАЧА-СТОМАТОЛОГА В ПРОФИЛАКТИКЕ И ДИАГНОСТИКЕ РАКА ЯЗЫКА
Исследование посвящается светлой памяти моего прадедушки Фаизова Анвара Галиевича, доблестно прошедшего Великую Отечественную войну, командиру корабля Ли-2. На основании имеющихся данных заболевания удалось выяснить: была травма ЧЛО при крушении воздушного судна (во время ВОВ), с последующим зубным протезированием и наблюдением у врача-стоматолога. В 1979 году была диагностирована 4-я стадия, 4-я клиническая группа рака языка. Проведена резекция языка на базе Национального центра онкологии города Бишкека, после больной получал симптоматическое лечение, в этом же году скончался от асфиксии. Более подробной информации об объеме операции, метастазах и медикаментозном ведении не сохранилось. Причинами возникновения злокачественных новообразований языка являются: различные химические канцерогены, хронические травмы, онкогенные вирусы, вредные привычки (курение табака, махорки, злоупотребление алкоголем, употребление насвая, бетеля, листьев кокки и др.), различные предраковые заболевания полости рта (болезнь Боуэна, гиперкератотическая и язвенно-эрозивная формы системной красной волчанки и красного плоского лишая, папилломы, лейкоплакия, хронические эрозии, язвы и др.). Проведен анализ научной литературы по вопросам роли врача стоматолога в оказании квалифицированной помощи пациентам со злокачественными новообразованиями языка. Рекомендован комплекс методов профилактики и своевременного выявления злокачественных новообразований языка.
Түйүндүү сөздөр орус тилинде:стоматология; диагностика; рак языка; онкология; онкоскрининг; онкологическая настороженность, челюстно-лицевая хирургия
ТИЛ РАГЫНЫН АЛДЫН АЛУУДА ЖАНА АНЫКТООДО СТОМАТОЛОГДУН РОЛУ
Бул изилдөө Ли-2 кораблинин командири, Улуу Ата Мекендик согушту эрдик менен басып өткөн чоң атам Фаизов Анвар Галиевичтин куттуу элесине арналат. Оору боюнча колдо болгон маалыматтарга таянып, төмөнкүлөрдү билүүгө мүмкүн болду: учактын кыйрашында (Улуу Ата Мекендик согуш учурунда) жаак-бет аймагынан жаракат алып, андан кийин тиш протездөө жүргүзүлүп, врач-стоматологдун байкоосунда болгон. 1979-жылы тилдин рак оорусунун 4-баскычы, 4-клиникалык тобу аныкталган. Бишкек шаарынын Улуттук онкология борборунун базасында тилге резекция жүргүзүлүп, бейтап симптоматикалык дарылануудан өтүп, ошол эле жылы асфиксиядан каза болгон. Операциянын масштабы, метастаздар жана дары-дармектердин берилиши жөнүндө кеңири маалыматтар сакталып калган эмес. Тилдин залалдуу шишиктеринин пайда болуу себептери болуп төмөнкүлөр эсептелет: ар кандай химиялык канцерогендер, өнөкөт жаракаттар, онкогендик вирустар, жаман адаттар (тамеки, махорка чегүү, алкоголдук ичимдиктер, насвай, жаңгак, коктун жалбырагын колдонуу ж. б.), ооз көңдөйүнүн ракка алып келүүчү ар түрдүү оорулары (Боуэн оорусу, системалуу кызыл жегичтин гиперкератоздук жана жаралуу эрозиялык формалары, папилломалар, лейкоплакиялар, өнөкөт эрозиялар, жаралар ж.б.). Тилдин залалдуу шишиктери бар бейтаптарга квалификациялуу жардам көрсөтүүдө стоматологдун ролу боюнча илимий адабияттарга талдоо жүргүзүлдү. Тилдин залалдуу шишиктерин алдын алуу жана өз убагында аныктоо ыкмаларынын комплекси сунушталат.
Түйүндүү сөздөр кыргыз тилинде:стоматология; аныктоо; тил рагы; онкология; онкоскрининг; онкологиялык кооптонуу; жаак-бет хирургиясы
THE ROLE OF A DENTIST IN THE PREVENTION AND DIAGNOSIS OF TONGUE CANCER
The research is dedicated to the bright memory of my great-grandfather Fayzov Anvar Galievich, who valiantly passed the Great Patriotic War, the commander of the Li-2 ship. On the basis of the available data of the disease, it was possible to find out: there was a trauma in the crash of an aircraft (during the Second World War), followed by dental prosthetics and observation by a dentist. In 1979, stage 4, 4 clinical group of tongue cancer was diagnosed. Tongue resection was performed on the basis of the National Oncology Center of Bishkek, after receiving symptomatic treatment, he died of asphyxia in the same year. More detailed information about the scope of the operation, metastases and drug management has not been preserved. The causes of malignant neoplasms of the tongue are: various chemical carcinogens, chronic injuries, oncogenic viruses, bad habits (tobacco smoking, shag, alcohol abuse, the use of naswai, betel, cocca leaves, etc.), various precancerous diseases of the oral cavity (Bowen's disease, hyperkeratotic and ulcerative erosive forms of systemic lupus erythematosus and red flat lichen, papillomas, leukoplakia, chronic erosions, ulcers, etc.). The analysis of scientific literature on the role of a dentist in providing qualified care to patients with malignant neoplasms of the tongue is carried out. A set of methods for the prevention and timely detection of malignant neoplasms of the tongue is recommended.
Түйүндүү сөздөр англис тилинде:dentistry; diagnostics; tongue cancer; oncology; oncological screening; oncological alertness; maxillofacial surgery