«КРСУнун ЖАРЧЫСЫ» журналынын МААЛЫМАТ ПОРТАЛЫ

По данным Всемирной организации здравоохранения, в настоящее время в каждой стране мира наблюдается рост как количества, так и доли пожилых людей в общей структуре населения. К 2030 году каждый шестой человек в мире будет в возрасте 60 лет и старше. При этом доля населения в возрасте 60 лет и старше увеличится с 1 млрд в 2020 году до 1,4 млрд. Одним из крупнейших социальных изменений, вызванных повышением уровня жизни, является старение населения. На биологическом уровне старение является результатом накопления с течением времени разнообразных молекулярных и клеточных повреждений. Это приводит к постепенному снижению физических и умственных способностей, росту риска заболеваний и, в конечном счете, смерти. Эти изменения не являются ни линейными, ни последовательными, они лишь слабо связаны с возрастом человека в годах. Существуют большие различия в различных физиологических показателях у пожилых людей, что затрудняет построение «нормальных» пределов, позволяющих отличить заболевание от данных исследований, посвященных изучению структурных, физиологических пределов нормального состояния. Важнейшими изменениями в организме, происходящими в процессе старения, являются инволютивные процессы, происходящие в органах дыхательной и кардиоваскулярной систем на фоне иммуносенесценции, что может в значительной степени способствовать предрасположенности лиц пожилого и старческого возраста к развитию бронхолегочной и сердечно-сосудистой патологии. В данной статье представлены данные научных и иммунологических изменений дыхательной системы у лиц пожилого и старческого возраста. Эти изменения могут частично объяснить клиническую картину пожилых людей и/или ошибочные диагностические исследования, позволяющие избежать ненужных вмешательств, а также то, как эти изменения могут предрасполагать этих уязвимых людей к повышенному риску респираторных и сердечно-сосудистых заболеваний.

старение; пожилой возраст; старческий возраст; геронтология; гериатрия; бронхолегочные заболевания; сердечно-сосудистые заболевания; инволютивные изменения; иммуносенесценция

Дүйнөлүк саламаттык сактоо уюмунун маалыматы боюнча учурда дүйнөнүн ар бир өлкөсүндө калктын жалпы түзүмүндө улгайган адамдардын саны жана үлүшү көбөйүүдө. 2030-жылга чейин дүйнөдөгү ар бир алтынчы адам 60 жаштан жогору болот. Ошол эле учурда, 60 жаштан жогору курактагы калктын үлүшү 2020-жылы 2020 1 миллиарддан 1,4 миллиардга чейин көбөйөт. Турмуш деңгээлинин жогорулашынан улам келип чыккан эң чоң социалдык өзгөрүүлөрдүн бири – калктын карылыгы. Биологиялык деңгээлде карылык - бул убакыттын өтүшү менен ар кандай молекулярдык жана клеткалык зыяндын топтолушунун натыйжасы. Бул физикалык жана акыл-эс жөндөмдүүлүгүнүн акырындык менен төмөндөшүнө, оорунун жана акыр-аягында өлүм коркунучунун жогорулашына алып келет. Мындай өзгөртүүлөр бир сызыктуу да, ырааттуу да эмес болуп, алар жөн гана адамдын жаш курагындагы жылдар менен гана байланыштуу. Улгайган адамдарда ар кандай физиологиялык параметрлерде чоң айырмачылыктар бар, бул ооруну нормалдуу абалдын структуралык, физиологиялык чегин изилдөө боюнча изилдөөлөрдүн маалыматтарынан айырмалоо үчүн «нормалдуу» чектерди курууда кыйынчылык жаратат. Картаюу процессинде организмде болуп жаткан эң маанилүү өзгөрүүлөр – иммуносенесценциянын фонунда дем алуу органдарында жана кардиоваскулярдык системаларда болуп жаткан инволютивдик процесстер болуп саналат, бул улгайган жана кары адамдардын бронхопульмонардык жана жүрөк-кан тамыр патологиясынын өнүгүшүнө олуттуу салым кошо алат. Бул макалада улгайган жана кары адамдардын дем алуу системасынын илимий жана иммунологиялык өзгөрүүлөрү жөнүндө маалыматтар берилген. Бул өзгөрүүлөр жарым-жартылай улгайган адамдардын клиникалык көрүнүшүн жана/же туура эмес диагностикалык изилдөөлөрдү түшүндүрүшү мүмкүн, ошондой эле бул өзгөрүүлөр бул аялуу адамдарды дем алуу жана жүрөк-кан тамыр ооруларына чалдыгуу коркунучун жогорулатат.

карылык; улгайган курак; карыган курак; геронтология; гериатрия; бронхо-өпкө оорулар; жүрөк-кан тамыр оорулары; инволютивдүү өзгөрүүлөр; иммуносенесценция

According to the World Health Organization, currently in every country in the world there is an increase in both the number and the share of older people in the total population structure. By 2030, one in six people in the world will be aged 60 or older. At the same time, the share of the population aged 60 years and older will increase from 1 billion in 2020 to 1.4 billion. One of the biggest social changes caused by an increase in living standards is the aging of the population. At the biological level, aging is the result of the accumulation of a variety of molecular and cellular damage over time. This leads to a gradual decrease in physical and mental abilities, an increase in the risk of diseases and, ultimately, death. These changes are neither linear nor sequential, and they are only loosely related to a person's age in years. There are large differences in various physiological indicators in the elderly, which makes it difficult to build "normal" limits that allow distinguishing the disease from the data of studies devoted to the study of structural, physiological normal conditions. The most important changes in the body occurring during aging are involutive processes occurring in the organs of the respiratory and cardiovascular systems against the background of immunosenescence, which can significantly contribute to the predisposition of elderly and senile people to the development of bronchopulmonary and cardiovascular pathology. This article presents the scientific and immunological changes of the respiratory system in elderly and senile people. . These changes may partially explain the clinical picture of older people and/or erroneous diagnostic studies to avoid unnecessary interventions, as well as how these changes may predispose these vulnerable people to an increased risk of respiratory and cardiovascular diseases.

aging; elderly age; old age; gerontology; geriatrics; bronchopulmonary diseases; cardiovascular diseases; involutive changes; immunosenescence