«КРСУнун ЖАРЧЫСЫ» журналынын МААЛЫМАТ ПОРТАЛЫ

Рассматривается тема, касающаяся тенденции развития Специальной олимпиады для лиц с ограниченными возможностями здоровья. Научное исследование статистики летних и зимних Специальных олимпийских игр было проведено в целях отслеживания тенденции развития Спецолимпиады – организации, которая позволяет в полной мере участвовать в спорте лицам с ограниченными возможностями здоровья. Рассматривается проблема, связанная с принятием обществом людей с ограниченными интеллектуальными возможностями и здоровьем, а также идеология инклюзивности и инклюзивного спорта; даётся определение понятиям «Специальная олимпиада» и «Параолимпийские игры» с описанием разницы данных мероприятий; изучается история возникновения Специальной олимпиады. В ходе проведения исследования были использованы такие материалы, как научные статьи и публикации о проведении подобных мероприятий в других странах мира, официальные документы, регламентирующие проведение Спецолимпиады для лиц с ОВЗ на региональном и национальном уровнях, статистические данные об изменении количества видов спорта и участников. Был проведён анализ развития Специальной олимпиады для лиц с ОВЗ с помощью методов теоретического уровня, а именно сравнительно-исторический обзор, исследование научной литературы в области специального образования и инклюзивного спорта. Был проведён статистический анализ данных, полученных с официальных сайтов Спецолимпиады, позволяющий определить численность участников и изменение количества видов спорта в разные сезоны её проведения. Результатом исследования стало выявление динамики и причин роста популярности данного направления общественного движения, в ходе которого сделаны следующие выводы: развитие Специальной олимпиады напрямую зависит от показателей популярности идеи инклюзивности, с увеличением числа видов спорта растёт количество спортсменов, участвующих в соревнованиях; фактором повышения популярности является увеличение количества спортивных дисциплин в соревнованиях.

инклюзия; Параолимпийские игры; Специальная олимпиада; лица с ограниченными возможностями здоровья; лица с ограниченными умственными возможностями; инклюзивный спорт

Макалада ден соолугунун мүмкүнчүлүгү чектелген адамдар үчүн Атайын олимпиаданын өнүгүү тенденциясына тиешелүү тема каралат. Жайкы жана кышкы Атайын олимпиада оюндарынын статистикасын илимий изилдөө ден соолугунун мүмкүнчүлүгү чектелген адамдардын спортко толук кандуу катышуусуна мүмкүндүк берген Атайын олимпиадалык оюндардын өнүгүү тенденциясын байкоо максатында жүргүзүлдү. Макалада коомдун акыл-эси жана ден соолугу чектелген адамдарды кабыл алуусуна байланышкан маселе, ошондой эле инклюзивдүүлүк жана инклюзивдик спорт идеологиясы каралат; «Атайын олимпиада» жана «Параолимпиада оюндары» түшүнүктөрүнө бул иш-чаралардын айырмасын сүрөттөө менен аныктама берилет; Атайын олимпиаданын пайда болуу тарыхы изилденет. Изилдөө жүргүзүүнүн жүрүшүндө мындай иш-чараларды дүйнөнүн башка өлкөлөрүндө өткөрүү жөнүндө илимий макалалар жана жарыялоолор, аймактык жана улуттук деңгээлдерде ДМЧ адамдар үчүн Атайын олимпиаданы өткөрүүнү регламенттеген расмий документтер, спорттун түрлөрүнүн жана катышуучулардын санынын өзгөрүшү жөнүндө статистикалык маалыматтар сыяктуу материалдар пайдаланылды. Ден соолугунун мүмкүнчүлүктөрү чектелүү адамдар үчүн Атайын олимпиаданын өнүгүшүнө теориялык деңгээлдеги методдорду колдонуу менен талдоо жүргүзүлдү, тактап айтканда, салыштырмалуу тарыхый сереп, атайын билим берүү жана инклюзивдик спорт жаатындагы илимий адабияттарды изилдөө. Атайын олимпиаданын расмий сайттарынан алынган маалыматтарга статистикалык талдоо жүргүзүлүп, катышуучулардын санын жана спорттун түрлөрүн өткөрүүнүн ар кандай мезгилдеринде алардын санынын өзгөрүшүн аныктоого мүмкүнчүлүк түзүлдү. Изилдөөнүн жыйынтыгы коомдук кыймылдын бул багытынын популярдуулугунун өсүшүнүн динамикасын жана себептерин аныктоо болду, анын жүрүшүндө төмөнкүдөй тыянактар чыгарылды: Атайын олимпиаданын өнүгүшү инклюзивдүүлүк идеясынын популярдуулугунун көрсөткүчтөрүнөн түздөн-түз көз каранды, спорттун түрлөрүнүн санынын көбөйүшү менен мелдештерге катышкан спортчулардын саны өсүүдө; популярдуулуктун жогорулашынын фактору болуп мелдештерде спорттук дисциплиналардын санынын көбөйүшү саналат.

инклюзия; Параолимпиадалык оюндар; Атайын олимпиада; ден соолугунун мүмкүнчүлүктөрү чектелүү адамдар; акыл-эсинин мүмкүнчүлүктөрү чектелүү адамдар; инклюзивдик спорт

The article deals with the topic of the development trend of the Special Olympiad for people with disabilities. A scientific study of the statistics of the Summer and winter Special Olympics was conducted in order to track the development trend of the Special Olympics – an organization that allows people with disabilities to fully participate in sports. The problem related to the acceptance by society of people with intellectual disabilities and health, as well as the ideology of inclusivity and inclusive sports, is considered; The definition of the concepts “Special Olympics” and “Paralympic Games” is given with a description of the difference between these events; the history of the emergence of the Special Olympics is studied. In the course of the study, materials such as scientific articles and publications on holding similar events in other countries of the world, official documents regulating the holding of Special Olympics for people with disabilities at the regional and national levels, statistical data on changes in the number of sports and participants were used. The analysis of the development of the Special Olympics for people with disabilities was carried out using theoretical level methods, namely a comparative historical review, a study of scientific literature in the field of special education and inclusive sports. A statistical analysis of the data obtained from the official websites of the Special Olympics was carried out, which allows to determine the number of participants and the change in the number of sports in different seasons of its holding. The result of the study was the identification of the dynamics and reasons for the growth of popularity of this direction of the social movement, during which the following conclusions were made: the development of the Special Olympics directly depends on the popularity indicators of the idea of inclusivity, with an increase in the number of sports, the number of athletes participating in competitions increases; the factor of increasing popularity is an increase in the number of sports disciplines in competitions.

inclusion; Paralympic Games; Special Olympics; people with disabilities; people with mental disabilities; inclusive sport