Волковская Мария Васильевна – магистрант, лаборант Научно-исследовательского центра экологии и окружающей среды Центральной Азии, г. Бишкек, тел.: +996-704 131674, e-mail: mvolkovskaia@mail.ru
РЕКОМЕНДАЦИИ ДЛЯ ОПТИМИЗАЦИИ ГИГИЕНИЧЕСКИХ НОРМАТИВОВ КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ ПО СОДЕРЖАНИЮ ХИМИЧЕСКИХ ВЕЩЕСТВ В ПИТЬЕВОЙ ВОДЕ
Проведена сравнительная оценка текущего состояния гигиенического нормирования качества питьевой воды в Кыргызской Республике в плане обеспечения химической безопасности. Исследованы нормативные документы, которые в настоящее время устанавливают требования к содержанию химических веществ в питьевой воде централизованного и нецентрализованного водоснабжения. Проведено сравнение гигиенических нормативов по содержанию химических веществ в питьевой воде Кыргызской Республики с международными нормативами (Всемирной организации здравоохранения и Европейского союза) и нормативами развитых стран мира (России, США, Китая и Японии). Установлен ряд проблем в гигиеническом нормировании качества питьевой воды в Кыргызстане и предложены варианты их решения. Сделан вывод, что в целом регулирование качества питьевой воды в Кыргызской Республике соответствует общемировому единому принципу, однако количество, перечень и нормативные значения показателей, рекомендуемых для нормирования международными организациями и контролируемых в разных странах существенно различаются. Таким образом, разработка новых гигиенических нормативов в Кыргызской Республике с учетом национального и международного опыта регулирования качества питьевой воды является крайне необходимой.
Түйүндүү сөздөр орус тилинде:питьевая вода; гигиеническое нормирование; химические вещества; качество воды; методы исследования; критерии выбора показателей; Кыргызская Республика
КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ГИГИЕНАЛЫК ЧЕНЕМДИК АКТЫЛАРЫН ОПТИМАЛДАШТЫРУУ ҮЧҮН ИЧҮҮЧҮ СУУНУН КУРАМЫНДА ХИМИЯЛЫК ЗАТТАРДЫН КАМТЫЛЫШЫ БОЮНЧА СУНУШТАР
Макалада химиялык коопсуздукту камсыз кылуу жаатында Кыргыз Республикасында ичүүчү суунун сапатын гигиеналык ченемдөөнүн учурдагы абалына салыштырмалуу баа берилди. Азыркы учурда Кыргыз Республикасында борборлоштурулган жана борборлоштурулбаган ичүүчү суудагы химиялык заттардын камтылышына талаптарды белгилеген ченемдик документтер изилдөөгө алынган. Кыргыз Республикасынын ичүүчү суусунда химиялык заттардын болушу боюнча гигиеналык ченемдерин эл аралык (Дүйнөлүк саламаттык сактоо уюму жана Европа бирлиги) жана дүйнөнүн өнүккөн өлкөлөрүнүн (Россия, АКШ, Кытай жана Япония) ченемдери менен салыштыруу жүргүзүлдү. Кыргызстанда ичүүчү суунун сапатын гигиеналык ченемдөөдө бир катар көйгөйлөр белгиленген жана аларды чечүү жолдору сунушталган. Жалпысынан алганда, Кыргыз Республикасында ичүүчү суунун сапатын жөнгө салуу жалпы дүйнөлүк бирдиктүү принципке ылайык келет, бирок эл аралык уюмдар тарабынан ченемдөө үчүн сунушталган жана ар кайсы өлкөлөрдө контролдонуучу көрсөткүчтөрдүн саны, тизмеси жана ченемдик маанилери олуттуу айырмаланат деген тыянак чыгарылды. Ошентип, ичүүчү суунун сапатын жөнгө салуунун улуттук жана эл аралык тажрыйбасын эске алуу менен Кыргыз Республикасында жаңы гигиеналык ченемдерди иштеп чыгуу абдан зарыл болуп саналат.
Түйүндүү сөздөр кыргыз тилинде:ичүүчү суу; гигиеналык ченемдөө; химиялык заттар; суунун сапаты; изилдөө методдору; көрсөткүчтөрдү тандоо критерийлери; Кыргыз Республикасы
RECOMMENDATIONS FOR OPTIMIZATION OF HYGIENIC STANDARDS OF THE KYRGYZ REPUBLIC ON THE CONTENT OF CHEMICALS IN DRINKING WATER
A comparative assessment of the current state of hygienic regulation of drinking water quality in the Kyrgyz Republic in terms of ensuring chemical safety has been carried out. The normative documents that currently establish requirements for the content of chemicals in drinking water of centralized and non-centralized water supply in the Kyrgyz Republic have been studied. The comparison of hygienic standards for the content of chemicals in drinking water of the Kyrgyz Republic with international standards (the World Health Organization and the European Union) and standards of developed countries (Russia, the USA, China and Japan) was carried out. A number of problems have been identified in the hygienic regulation of drinking water quality in the Kyrgyz Republic and solutions have been proposed. It is concluded that, in general, the regulation of drinking water quality in the Kyrgyz Republic corresponds to a worldwide uniform principle, however, the number, list and normative values of indicators recommended for rationing by international organizations and controlled in different countries differ significantly. Thus, the development of new hygienic standards in the Kyrgyz Republic, taking into account national and international experience in regulating the quality of drinking water, is extremely necessary.
Түйүндүү сөздөр англис тилинде:drinking water; hygienic regulation; chemicals; water quality; study methods; criteria for selection indicators; Kyrgyz Republic