Свердлик Леонид Григорьевич – канд. физ.-мат. наук, ст. науч. сотр. лаборатории комплексных исследований геодинамических процессов в геофизических полях Федерального государственного бюджетного учреждения Научная станция Российской академии наук в г. Бишкеке, директор Высокогорной обсерватории физики атмосферных процессов Кыргызско-Российского Славянского университета им. Б.Н. Ельцина, г. Бишкек, тeл.: +996-505 754706, е-mail: l.sverdlik@mail.ru
СПУТНИКОВЫЙ МОНИТОРИНГ НИЖНЕЙ АТМОСФЕРЫ ДЛЯ ВЫЯВЛЕНИЯ И ИДЕНТИФИКАЦИИ ПРЕДСЕЙСМИЧЕСКИХ ВОЗМУЩЕНИЙ
Представлены результаты диагностирования аномалий температуры в нижней атмосфере, основанные на ретроспективном анализе данных дистанционного зондирования над эпицентральной областью землетрясения магнитудой M = 5.1, произошедшего 15 февраля 2020 г. в восточной части Кыргызстана на границе с Китаем. Для анализа использовались вертикальные профили температуры на изобарических уровнях от 500 до 40 гПа, полученные по данным глобального реанализа MERRA-2. Как показала обработка спутниковых данных, проведенная с использованием разработанного алгоритма, область аномального возмущения температуры наблюдались вблизи эпицентра за 5−6 дней до рассматриваемого сейсмического события. Аномалии температуры наблюдались в условиях спокойной геомагнитной обстановки (значения DST-индекса варьировали от −20 нТл до +10 нТл), что дает основание предполагать их вероятную связь с процессом подготовки землетрясения.
Түйүндүү сөздөр орус тилинде:землетрясение; спутниковые данные; температура; верхняя тропосфера; нижняя стратосфера; возмущение; алгоритм; STA; LTA; дисперсия; DST-индекс
СЕЙСМИКАЛЫК БУЗУЛУУЛАРДЫ ИЗИЛДӨӨ ЖАНА АНЫКТОО ҮЧҮН АТМОСФЕРАНЫН ТӨМӨНКҮ КАТМАРЫНА СПУТНИКТИК МОНИТОРИНГ ЖҮРГҮЗҮҮ
Макалада 2020-жылдын 15-февралында Кыргызстандын чыгыш бөлүгүндө Кытай менен чек ара тилкесинде болгон магнитудасы М=5,1 баллдык жер титирөөнүн эпицентралдык аймагын аралыктан зонддоо маалыматтарына ретроспективдүү талдоо жүргүзүүнүн негизинде атмосферанын төмөнкү катмарындагы температуралык аномалияларды диагностикалоонун натыйжалары берилди. Талдоо жүргүзүү үчүн MERRA-2 глобалдык реанализ маалыматтарынан алынган 500 дөн 40 гПага чейинки изобардык деңгээлдердеги вертикалдуу температура профилдери колдонулган. Иштелип чыккан алгоритмди колдонуу менен жүргүзүлгөн спутниктик маалыматтарды иштеп чыгуу көрсөткөндөй, эпицентрге жакын жерде сейсмикалык окуяга чейин 5–6 күн мурун температуранын аномалдуу бузулушу байкалган. Тынч геомагниттик кырдаалдын шартында температуранын аномалиялары байкалган (DST- индексинин мааниси − 20 нТлдан +10 нТлга чейин өзгөргөн), бул алардын жер титирөөгө даярдоо процесси менен болжолдуу байланышын көрсөтүп турат.
Түйүндүү сөздөр кыргыз тилинде:жер титирөө; спутник маалыматтары; температура; жогорку тропосфера; төмөнкү стратосфера; бузулуу; алгоритм; STA; LTA; дисперсия; DST-индекси
SATELLITE MONITORING OF THE LOWER ATMOSPHERE TO DETECT AND IDENTIFY PRE-SEISMIC DISTURBANCES
The results of diagnosing temperature anomalies in the lower atmosphere based on a retrospective analysis of remote sensing data over the epicentral region of a magnitude M = 5.1 earthquake that occurred on February 15, 2020, in the eastern part of Kyrgyzstan near the border with China are presented. Vertical temperature profiles at isobaric levels from 500 to 40 hPa were used for the analysis, obtained from the MERRA-2 global reanalysis data. Satellite data processing using the developed algorithm revealed an area of temperature anomaly disturbance near the epicenter approximately 5-6 days before the seismic event under calm geomagnetic conditions (DST index values ranging from −20 nT to +10 nT), providing grounds to suggest their potential connection to the earthquake preparation process.
Түйүндүү сөздөр англис тилинде:earthquake; satellite data; temperature; upper troposphere; lower stratosphere; perturbation; algorithm; STA; LTA; variance; DST index