«КРСУнун ЖАРЧЫСЫ» журналынын МААЛЫМАТ ПОРТАЛЫ

Отмечено, что современный этап развития мировой экономики обусловливает необходимость конкретизации не только отдельных терминов и категорий, но и сложившегося методологического подхода к пониманию сущности самой мировой экономики. В настоящее время мировая экономика рассматривается как сложная экономическая система, свойства которой невозможно вывести из свойств составляющих ее элементов. Распад социалистической системы ознаменовал формирование единой для всех стран рыночной системы хозяйствования и позволил рассматривать мировую экономику как единое целое. Современное понимание мировой экономики связано с ее восприятием как геоэкономики, предполагающей усиление роли транснациональных компаний, «прозрачность» государственных границ, не представляющих преграду на пути реализации их экономических и политических интересов, что осложняет государству выполнение им своих базовых функций. В статье отражено влияние надстроечных элементов на развитие производственной сферы. Обоснована необходимость пересмотра подхода к пониманию открытой экономики, которое не сводится исключительно к обеспечению «четырех свобод». Рассмотрены современные факторы, определяющие развитие системы международного разделения труда, открывающие для многих стран новые направления включения в мировую хозяйственную систему.

мировая экономика; мегаэкономика; геоэкономика; государство; открытая экономика; международное разделение труда

Макалада дүйнөлүк экономиканын өнүгүүсүнүн азыркы этабы айрым терминдерди жана категорияларды гана эмес, ошондой эле дүйнөлүк экономиканын өзүнүн маңызын түшүнүүдө колдонулуп жаткан методологиялык ыкманы да тактоо зарылдыгын талап кылып жаткандыгы белгиленген. Азыркы учурда, дүйнөлүк экономика татаал экономикалык система катары каралат, анын касиеттери аны түзгөн элементтердин касиеттеринен алынбайт. Социалисттик системанын кыйрашы бардык өлкөлөр үчүн бирдиктүү рыноктук башкаруу системасынын калыптанышын белгилеп, дүйнөлүк экономиканы бир бүтүн катары кароого мүмкүндүк берди. Дүйнөлүк экономиканы заманбап түшүнүү аны геоэкономика катары кабыл алуу менен байланышкан, ал трансулуттук компаниялардын ролун күчөтүүнү, мамлекеттик чек аралардын экономикалык жана саясий кызыкчылыктарын ишке ашыруу жолунда тоскоолдук жаратпаган «ачык-айкындыгын» болжолдойт, бул мамлекеттин өзүнүн базалык функцияларын аткаруусун татаалдантат. Макалада өндүрүш тармагын өнүктүрүүгө динамикалык системалардын элементтеринин таасири чагылдырылган. «Төрт эркиндикти» камсыз кылуу менен гана чектелбестен, ачык экономиканы түшүнүүгө болгон мамилени кайра карап чыгуу зарылчылыгы далилденген. Макалада көптөгөн өлкөлөр үчүн дүйнөлүк экономикалык системага киргизүү үчүн жаңы багыттарды ачуучу, эл аралык эмгек бөлүштүрүү системасынын өнүгүшүн аныктоочу заманбап факторлор каралды.

дүйнөлүк экономика; мегаэкономика; геоэкономика; мамлекет; ачык экономика; эл аралык эмгек бөлүштүрүү

The article notes that the modern stage of development of the world economy necessitates the concretization not only of individual terms and categories, but also of the established methodological approach to understanding the essence of the world economy itself. At present, the world economy is considered as a complex economic system, the properties of which cannot be deduced from the properties of its constituent elements. The collapse of the socialist system marked the formation of a unified market economic system for all countries, and made it possible to consider the world economy as a single whole. The modern understanding of the world economy is associated with its perception as a geo-economy, which implies the strengthening of the role of transnational companies, "transparency" of state borders that do not represent an obstacle to the realization of their economic and political interests, making it difficult for the state to perform its basic functions. The influence of superstructural elements on the development of the production sphere is reflected. The article substantiates the need to revise the approach to the understanding of an open economy, which is not reduced solely to ensuring the "four freedoms". The article considers modern factors that determine the development of the system of international division of labor, opening for many countries new directions of inclusion in the world economic system.

world economy; mega-economy; geo-economy; state; open economy; international division of labor