Осмонов Жанарбек Ысманович – преподаватель кафедры «Информационные технологии в экономике» Кыргызского государственного технического университета им. И. Раззакова, г. Бишкек, тел.: +996-702 333263, e-mail: bemjanos@mail.ru
НАВОЗ – ОСНОВНОЕ СЫРЬЕ ДЛЯ ВЫРАБОТКИ БИОГАЗА И БИОУДОБРЕНИЯ В УСЛОВИЯХ ФЕРМЕРСКИХ (КРЕСТЬЯНСКИХ) ХОЗЯЙСТВ
Рассмотрены вопросы, связанные с влажностью навоза как изменчивого показателя по времени, характеризующего качество приготовляемого сырья перед загрузкой в биореактор в виде субстрата. Изучены виды субстрата: смесь разных видов навоза с камышитовыми опилками в определенных соотношениях. Данное соотношение установлено по видам навоза: навоз КРС – 100/5,15; смесь овечьего навоза с куриным пометом ОК – 100/5,15; навоз лошадей – 100/4,65 (где 100 – масса навоза, кг, 5,15; 4,65 – масса камышитовых опилок). Также установлена масса воды для разбавления 100 кг субстрата до 85 % влажности в зависимости от его первоначальной влажности по видам в кг: с навозом КРС – 74,4–74,3; со смесью ОК – 71,7–93,2; с навозом лошадей – 68,1–117,9, где 74,4; 71,7 и 68,1 % – первоначальная масса субстрата; 74,3; 93,2; 117,9 – масса воды для разбавления субстрата.
Түйүндүү сөздөр орус тилинде:навоз; биогаз; влажность навоза; субстрат; камышитовые опилки; влагомер
КЫК – ФЕРМЕРДИК (ДЫЙКАН) ЧАРБАЛАРЫНЫН ШАРТТАРЫНДА БИОГАЗДЫ ЖАНА БИО ЖЕР СЕМИРТКИЧТИ ИШТЕП ЧЫГУУ ҮЧҮН НЕГИЗГИ ЧИЙКИ ЗАТ
Макалада биореакторго субстрат катары жүктөө алдында даярдалган чийки заттын сапатын мүнөздөгөн өзгөрүлмө убакыт көрсөткүчү катары кыктын нымдуулугуна байланыштуу маселелер каралды. Субстраттын түрлөрү: ар кандай түрдөгү кык менен камыш талкандарынын белгилүү өлчөмдөгү аралашмасы изилденген. Бул катыш кыктын түрлөрү боюнча белгиленген: бодо малдын кыгы – 100/5,15; койдун кыгы менен тооктун кыгы – 100/5,15; жылкынын кыгы – 100/4,65 (мында 100 – кыктын массасы, кг, 5,15; 4,65 – камыш талканынын массасы). 100 кг субстратты 85% нымдуулукка чейин суюлтуу үчүн суунун массасы да анын баштапкы нымдуулугуна жараша түрү боюнча кг менен белгиленген: бодо малдын кыгы менен – 74,4–74,3; койдун кыгы менен тооктун кыгынын аралашмасы менен – 71,7–93,2; жылкынын кыгы менен – 68,1–117,9, мында 74,4; 71,7 жана 68,1% – субстраттын баштапкы массасы; 74,3; 93.2; 117,9 – субстратты суюлтуу үчүн суунун массасы.
Түйүндүү сөздөр кыргыз тилинде:кык; биогаз; кыктын нымдуулугу; субстрат; камыш талканы; ным өлчөгүч
MANURE IS THE MAIN RAW MATERIAL FOR THE PRODUCTION OF BIOGAS AND BIOFERTILIZER IN FARM (PEASANT) CONDITIONS
The article discusses issues related to the moisture content of manure as a time-varying indicator characterizing the quality of the prepared raw materials before loading into the bioreactor in the form of a substrate. The types of substrate have been studied: a mixture of different types of manure with reed sawdust in certain proportions. This ratio was established by type of manure: KRS-100/5.15 manure; mixture of sheep manure with chicken droppings OК – 100/5.15; horse manure –100/4.65 (where 100 is the mass of manure, kg, 5.15; 4.65 is the mass of reed sawdust). The mass of water for diluting 100 kg of substrate to 85% humidity has also been established, depending on the initial moisture content of the substrate by type: with cattle manure – 74.4%–74.3(kg); with OK mixture – 71.7%–93.2(kg); with horse manure – 68.1%–117.9(kg), where 74.4; 71.7 and 68.1 % is the initial mass of the substrate; 74.3; 93.2; 117.9(kg) – mass water to dilute the substrate.
Түйүндүү сөздөр англис тилинде:manure; biogas; manure moisture; substrate; reed sawdust; moisture meter