РИНЦте катталган
Журнал «КРСУ жарчысы», 2024 год, Том 24, № 6, Стр. 31-37. УДК 316.647.8 DOI 10.36979/1694-500X-2024-24-6-31-37
Автор тууралуу маалымат:

Лукьященко Ирина Евгеньевна – канд. филос. наук, доцент кафедры философии гуманитарного факультета Кыргызско-Российского Славянского университета им. Б.Н. Ельцина, г. Бишкек, Кыргызская Республика, тел.: +996-550 264540, e-mail: superfilos@mail.ru

АРХЕТИПЫ И СТЕРЕОТИПЫ КАК ПАТТЕРНЫ МАССОВОГО СОЗНАНИЯ
Лукьященко И.Е.
Аннотация орус тилинде:

Рассмотрены понятия «архетип» и «стереотип», их необходимость для массового общества и массового сознания. Отмечено, что различные идеологические системы разрабатывают различные методы воздействия на массовое сознание, но все они будут основаны на декларации необходимых норм, идеалов и ценностей. Для современного общества со сложной культурой необходимо найти глубинные символы, выработать систему общих идей, связать социум с историей культуры. Здесь на помощь приходят архетипы и стереотипы, позволяющие объединять людей едиными образами, символами и смыслами. Они с лёгкостью используются как инструменты сплочения общества, но одновременно выступают как средства пропаганды и незаметного манипулирования массовым сознанием. Присутствие элементов мифа, наличие архетипов и стереотипов является сегодня основной характеристикой массового сознания.

Түйүндүү сөздөр орус тилинде:

массовое общество; массовое сознание; массовая культура; бессознательное; образ; реальность; архетип; стереотип; манипуляция

АРХЕТИПТЕР ЖАНА СТЕРЕОТИПТЕР МАССАЛЫК АҢ-СЕЗИМДИН ҮЛГҮЛӨРҮ КАТАРЫ
Лукьященко И.Е.
Аннотация кыргыз тилинде:

Макалада “архетип” жана “стереотип” түшүнүктөрү, алардын массалык коом жана массалык аң-сезим үчүн зарылчылыгы талкууланат. Ар кандай идеологиялык системалар массалык аң-сезимге таасир этүүнүн ар кандай ыкмаларын иштеп чыгып жатканы, бирок алардын бардыгы зарыл нормаларды, идеалдарды жана баалуулуктарды жарыялоого негизделе тургандыгы белгиленген. Маданияты татаал заманбап коом үчүн терең символдорду таап, жалпы идеялардын системасын иштеп чыгуу, коомду маданияттын тарыхы менен байланыштыруу зарыл. Бул жерде архетиптер жана стереотиптер жардамга келип, адамдарга жалпы образдар, символдор жана маанилер менен биригүүгө мүмкүндүк берет. Алар оңой эле коомду бириктирүүчү курал катары пайдаланылат, бирок ошол эле учурда пропаганданын жана массалык ан-сезимди тымызын манипуляциялоонун каражаты катары кызмат кылат. Мифтин элементтеринин болушу, архетиптердин жана стереотиптердин болушу бүгүнкү күндө массалык аң-сезимдин негизги мүнөздөмөсү болуп саналат.

Түйүндүү сөздөр кыргыз тилинде:

массалык коом; массалык аң-сезим; массалык маданият; аң-сезимсиздик; образ; реалдуулук; архетип; стереотип; манипуляция

ARCHETYPES AND STEREOTYPES AS PATTERNS OF MASS CONSCIOUSNESS
Lukyashchenko I.E.
Аннотация англис тилинде:

The article discusses the concepts of archetype and stereotype, their necessity for mass society and mass consciousness. It is noted that different ideological systems are developing different methods of influencing mass consciousness, but all of them will be based on a declaration of the necessary norms, ideals and values. For a modern society with a complex culture, it is necessary to find deep symbols, develop a system of general ideas, and connect society with the history of culture. This is where archetypes and stereotypes come to the rescue, allowing people to unite with common images, symbols and meanings. They are easily used as tools to unite society, but, at the same time, they act as means of propaganda and subtle manipulation of mass consciousness. The presence of elements of myth, the presence of archetypes and stereotypes is today the main characteristic of mass consciousness.

Түйүндүү сөздөр англис тилинде:

mass society; mass consciousness; mass culture; unconscious; image; reality; archetype; stereotype; manipulation

ГОСТ боюнча чыгуу маалыматтарын көчүрүү
Лукьященко И.Е. АРХЕТИПТЕР ЖАНА СТЕРЕОТИПТЕР МАССАЛЫК АҢ-СЕЗИМДИН ҮЛГҮЛӨРҮ КАТАРЫ / И.Е. Лукьященко // КРСУ жарчысы. 2024. Т. 24. № 6. С. 31-37.