Рыспаева Гүлжамал Сапарбековна – ст. преподаватель кафедры кыргызского языка гуманитарного факультета Кыргызско-Российского Славянского университета им. Б.Н. Ельцина, г. Бишкек, Кыргызская Республика, тел.: +996-708 060166, e-mail: ryspaeva06@mail.ru
УГЛУБЛЕНИЕ ЗНАНИЙ И ПОНЯТИЙ ШКОЛЬНИКОВ О БЛАГОСЛОВЕНИИ И ЗАВЕЩАНИИ, ЛЕЖАЩИХ В ОСНОВЕ ЭПОСА «МАНАС»
Рассматриваются вопросы воспитания подрастающего поколения посредством обычаев, традиций, обрядов, отражённых в эпосе «Манас», являющемся кладезью устного народного творчества кыргызского народа. Так же даются понятия «благословение», «завещание», которые подкрепляются примерами. Благословение представлено как явление, которое оказывает огромное воздействие на эволюцию индивида, его формирование и становление как личности, воспитание, начинающееся с момента рождения и продолжающееся на протяжении всего жизненного пути человека. Роль благословения в духовных ценностях нашего народа – важнейший ресурс для будущих поколений, а процесс передачи благословения и его получения выступает как неотъемлемый, характерный атрибут кыргызского образа жизни.
Түйүндүү сөздөр орус тилинде:трилогия; ценности; патриотизм; примета; благословение; завещание; Тенгри; благодать; истинный; наследник; пример; гостеприимство; проклятие; благодарность; традиции; обычаи; ритуалы
«МАНАС» ЭПОСУНУН ӨЗӨГҮНДӨГҮ БАТА ЖАНА КЕРЭЭЗ МАСЕЛЕСИ ЖӨНҮНДӨ МЕКТЕП ОКУУЧУЛАРЫНЫН ТҮШҮНҮГҮН АРТТЫРУУ
Макалада кыргыз элинин оозеки чыгармаларынын башаты болгон «Манас» эпосундагы каада-салт, үрп-адат, ырым-жырым, жөрөлгөлөрдүн жаш муундарды тарбиялоодогу орду тууралуу баяндалат. Ошондой эле бата берүү, бата алуу жана керээз маселелери боюнча түшүнүк берилип, алар мисалдар менен бышыкталат. Бата адамдын төрөлүшүнөн баштап, өмүр бою анын өнүгүшүнө, инсан катары калыптанышына, адам катары тарбияланышына зор таасир тийгизген кубулуш катары көрсөтүлгөн. Элибиздин көркөм дөөлөт, баалуулуктарынын ичиндеги батанын орду – келечек муун үчүн эң негизги ресурс, ошондой эле бата берүү жана бата алуу – кыргыздын жашоосуна мүнөздүү белгиси экендиги баяндалат.
Түйүндүү сөздөр кыргыз тилинде:үчилтик; баалуулуктар; мекенчил; жөрөлгөлөр; бата; керээз; Теңир; кут; нукура; мураскер; үлгү; меймандос; каргыш; алкыш; каада-салт; үрп-адат; ырым-жырым
DEEPENING THE KNOWLEDGE AND UNDERSTANDING OF SCHOOLCHILDREN ABOUT THE BLESSING AND TESTAMENT UNDER THE EPIC «MANAS»
The article discusses the issues of upbringing of the younger generation by means of customs, traditions, rituals reflected in the epic Manas which is a storehouse of oral folk art of the Kyrgyz people. The concepts of blessings and testaments are also giving and they supported examples. Blessing is presented as a phenomenon that has a huge impact on the evolution of an individual, his formation and development as a person, upbringing, starting from the moment of birth and continuing throughout the entire life path of a person. The role of blessing in the spiritual values of our people is the most important resource for future generations, and the process of transmitting and receiving blessings acts as an integral, characteristic attribute of the Kyrgyz way of life.
Түйүндүү сөздөр англис тилинде:trilogy; values; patriotsm; omen; blessings; testaments; Tengry; grace; true; heir; example; hospitality; curse; gratitude; traditions; customs; rituals