Калашникова Ольга Юрьевна – ст. науч. сотрудник Центрально-Азиатского института прикладных исследований Земли, Кыргызская Республика, тел.: +996-770 770590, e-mail: o.kalashnikova@caiag.kg
МЕТОДИКА ПРОГНОЗИРОВАНИЯ ВОДНОСТИ РЕК КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ НА ОСНОВЕ WEAP (НА ПРИМЕРЕ Р. НАРЫН)
Для получения качественного прогноза водности р. Нарын и притока воды в Токтогульское водохранилище на вегетационный период предложено использовать программное обеспечение WEAP. Составлена методика с использованием WEAP для речного бассейна, которая основана на применении данных наземных наблюдений за метеопараметрами, водностью рек, сбросе и объеме воды в водохранилищах. Данные метеопараметров для высотных зон были интерполированы с использованием температурного градиента и градиента осадков. Результаты калибровки модели WEAP для Нарынского бассейна за 2004–2020 гг. показали «хорошую» категорию качества методики (коэффициент корреляции R выше 0,8). Тестирование модели на независимых годах (2001, 2002, 2021 и 2022) также показало возможность применения WEAP в системе гидрометеослужб (R = 0,89–0,96). Методика передана для апробации и внедрения в систему оперативного гидрологического прогнозирования Кыргызгидромета.
Түйүндүү сөздөр орус тилинде:водные ресурсы; прогноз водности рек; программное обеспечение WEAP; Нарын; Кыргызская Республика
КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ДАРЫЯЛАРЫНЫН СУУЛАРЫНЫН НЕГИЗИНДЕ WEAP БОЛЖОЛДОО МЕТОДИКАСЫ (НАРЫН ДАРЫЯСЫНЫН МИСАЛЫНДА)
Вегетациялык мезгилдеги Нарын дарыясынын жана Токтогул суу сактагычына суунун агып киришинин жогорку сапаттагы божомолун алуу үчүн WEAP программалык камсыздоосун колдонуу сунушталды. Дарыя бассейни үчүн WEAP программалык камсыздоосун пайдалануу менен түзүлгөн методика метеоропараметрлерге, дарыялардын суусуна, суу сактагычтардагы суунун агызылышына жана көлөмүнө жер бетиндеги байкоолордун маалыматтарын колдонууга негизделген. Бийиктик зоналары үчүн метеопараметр маалыматтары температура градиентин жана жаан-чачын градиентин колдонуу менен интерполяцияланган. 2004–2020-жылдары Нарын бассейни үчүн WEAP моделин калибрлөө натыйжалары методдун сапатынын «жакшы» категориясын көрсөттү (корреляция коэффициенти R 0,8 ден жогору). Моделди көз карандысыз жылдар (2001, 2002, 2021 жана 2022) аралыгында тестирлөөдө WEAPди гидрометеорологиялык кызматтар системасында (R = 0,89–0,96) колдонуу мүмкүнчүлүгүн көрсөттү. Даярдалган методика Кыргызгидрометтин оперативдүү гидрологиялык болжолдоо системасына сыноо жана киргизүү үчүн өткөрүлүп берилди.
Түйүндүү сөздөр кыргыз тилинде:суу ресурстары; дарыялардын айлар аралыгында көлөмүн болжолдоо; WEAP программалык камсыздоосу; Нарын; Кыргыз Республикасы
THE METHODOLOGY OF FORECASTING THE WATER CONTENT OF THE RIVERS OF THE KYRGYZ REPUBLIC BASED ON WEAP (USING THE EXAMPLE OF THE NARYN RIVER)
Using the WEAP software in the Hydrometeorological Service (Kyrgyzhydromet) under the MES of the Kyrgyz Republic, it will allow to obtain a high-quality forecast of the water content of the Naryn River and the inflow to the Toktogul reservoir for the growing season. The compiled in WEAP methodology for the river basin is based on the application of ground-based observations of meteorological parameters, inflow, outflow and volume of water in reservoirs. The data of meteorological parameters for high-altitude zones were interpolated using a temperature gradient and a precipitation gradient. The results of calibration of the WEAP model for the Naryn basin for the period from 2004-2020 showed the quality of the methodology “good” (correlation coefficient R above 0.8). Testing of the model in independent years (2001, 2002, 2021 and 2022) also showed the possibility of using WEAP in the system of hydrometeorological services (R = 0.89-0.96). The prepared methodology was transferred for testing and implementation into the Kyrgyz Hydrometeorological operational forecasting system.
Түйүндүү сөздөр англис тилинде:water resources; forecast of water content of rivers; WEAP software; Naryn; Kyrgyz Republic