«КРСУнун ЖАРЧЫСЫ» журналынын МААЛЫМАТ ПОРТАЛЫ

Сердечно-сосудистые заболевания являются глобальной проблемой здравоохранения, где наиболее значимыми поведенческими факторами риска развития сердечно-сосудистых заболеваний и инсульта являются нездоровое питание, низкий уровень физической активности, табакокурение и пагубное употребление алкоголя. По данным Всемирной организации здравоохранения, сердечно-сосудистые заболевания являются основной причиной смерти во всем мире. Ежегодно от них умирает около 17,9 миллиона человек, а к 2025 году число людей с артериальной гипертензией достигнет 1,56 миллиарда. Как известно, фундаментом для развития сердечно-сосудистых заболеваний является наличие факторов риска, определяющих системные поражения сердечно-сосудистой системы. Наиболее распространенными и изученными факторами риска сердечно-сосудистых заболеваний являются гиподинамия, увеличение массы тела, повышение холестерина, артериальная гипертензия, сахарный диабет, курение, употребление алкоголя, возраст, мужской пол, употребление поваренной соли, наследственность и др. Учитывая особенности проживания людей в разных местах, целью нашего исследования явилось изучить особенности распространенности факторов риска среди жителей городской и сельской местности Чуйской области Кыргызской Республики.

сердечно-сосудистые заболевания; распространенность; факторы риска; городская местность; сельская местность

Жүрөк-кан тамыр оорулары глобалдык ден соолук көйгөйү болуп саналат, мында жүрөк оорулары жана инсульт үчүн эң олуттуу жүрүм-турум тобокелдик факторлору туура эмес тамактануу, физикалык активдүүлүктүн төмөн деңгээли, тамеки чегүү жана алкоголдук ичимдиктерди зыяндуу колдонуу болуп саналат. Бүткүл дүйнөлүк саламаттыкты сактоо уюмунун маалыматы боюнча, жүрөк-кан тамыр оорулары дүйнө жүзү боюнча өлүмдүн негизги себеби болуп саналат. Жыл сайын алардан 17,9 миллионго жакын адам өлөт, ал эми 2025-жылга карата артериялык гипертензия менен ооругандардын саны 1,56 миллиардга жетет. Белгилүү болгондой, жүрөк-кан тамыр ооруларынын өнүгүшүнүн негизи жүрөк-кан тамыр системасынын системалуу бузулушун аныктоочу тобокелдик факторлорунун болушу болуп саналат. Жүрөк-кан тамыр оорулары үчүн эң кеңири таралган жана изилденген тобокелдик факторлору болуп физикалык кыймылсыздык, салмак кошуу, холестериндин жогорулашы, артериялык гипертензия, кант диабети, тамеки чегүү, спирт ичимдиктерин ичүү, жаш курак, эркек жынысы, ашкана тузун колдонуу, тукум куучулук ж.б. Адамдардын ар кайсы жерлерде жашаган өзгөчөлүктөрүн эске алуу менен биздин изилдөөбүздүн максаты Кыргыз Республикасынын Чүй облусунун шаар жана айыл аймактарынын тургундарынын арасында тобокелдик факторлорунун таралышынын өзгөчөлүктөрүн изилдөө болгон.

жүрөк-кан тамыр оорулары; таралышы; тобокелдик факторлору; шаар жери; айыл жери

Cardiovascular disease is a global health problem, with the most significant behavioral risk factors for the development of cardiovascular disease and stroke being an unhealthy diet, low levels of physical activity, tobacco smoking and harmful use of alcohol. According to the World Health Organization, cardiovascular diseases are the leading cause of death worldwide. About 17.9 million people die from it every year, and by 2025 the number of people with hypertension will reach 1.56 billion. The concept of risk factors is the basis for the development, planning and implementation of activities for the primary and secondary prevention of cardiovascular diseases in the population. Taking into account the differences in the conditions and lifestyle of urban and rural residents, poorer access to primary and specialized care, experts believe that programs for the prevention of cardiovascular pathology for the rural population should have certain features and be based on studying the regional prevalence of risk factors for cardiovascular diseases and the effectiveness of individual prevention program strategies. The purpose of our study was to study the prevalence of risk factors in urban and rural areas of the Chui region of the Kyrgyz Republic.

cardiovascular diseases; prevalence; risk factors; urban area; rural area