Исакова Айчурек Жанибековна – преподаватель кафедры американистики и перевода Ошского государственного университета, Кыргызская Республика, тел.: +996-709 419979, e-mail: aichuisakova@gmail.com
Мадмарова Гулипа Араповна – д-р филол. наук, профессор, зав. кафедрой русской филологии Ошского государственного университета, Кыргызская Республика, e-mail: gmadmarova@oshsu.kg
КЫРГЫЗСКАЯ ЛИНГВОСПЕЦИФИЧЕСКАЯ КУЛЬТУРА КОНЦЕПТА “КУСАЛЫК – ТОСКА” В СОПОСТАВЛЕНИИ C РУССКИМИ И АНГЛИЙСКИМИ ЭКВИВАЛЕНТАМИ
Целью данного исследования является изучение уникального для культуры кыргызского языка концепта “кусалык – тоска”. Соответствующие эквиваленты были извлечены из параллельных кыргызско-русских и кыргызско-английских словарей методом непрерывной выборки. В ходе исследования было выявлено более десяти эквивалентов, что свидетельствует о высокой языковой специфике и об этнической принадлежности лексемы “кусалык – тоска”. Всё семантическое богатство значения этой лексемы может быть передано только совокупностью кыргызских, русских и английских эквивалентов. Но в определённых ситуациях употребления некоторые термины неизбежно теряются при переводе. Этот факт указывает на эмоциональную и культурную лаконичность переведённого эквивалента.
Түйүндүү сөздөр орус тилинде:концепт; лингвокультура; кусалык – тоска; кыргызская речь; сценарии мышления
ОРУС ЖАНА АНГЛИС ЭКВИВАЛЕНТТЕРИ МЕНЕН САЛЫШТЫРЫЛГАН “КУСАЛЫК – ТОСКА” КОНЦЕПТИНИН КЫРГЫЗ ЛИНГВОСПЕЦИФИКАЛЫК МАДАНИЯТЫНДА
Изилдөөнүн максаты кыргыз тилинин маданияты үчүн уникалдуу "кусалык – тоска" концепциясын изилдөө болуп саналат. Тиешелүү эквиваленттер параллелдүү кыргыз-орус жана кыргызча-англисче сөздүктөрдөн үзгүлтүксүз тандоо ыкмасы менен алынды. Изилдөөнүн жүрүшүндө "кусалык – тоска" лексемасынын жогорку тилдик өзгөчөлүгүн жана этникалык таандыктыгын көрсөткөн ондон ашык эквивалент аныкталды. Бул лексеманын маанисинин бардык семантикалык байлыгы кыргыз, орус жана англис эквиваленттеринин жыйындысы менен гана берилиши мүмкүн. Бирок колдонуунун айрым кырдаалдарында айрым терминдер котормодо сөзсүз жоголот. Бул факт которулган эквиваленттин эмоционалдык жана маданий кыскалыгын көрсөтөт.
Түйүндүү сөздөр кыргыз тилинде:концепция; лингвомаданият; кусалык – тоска; кыргыз сөзү; ой жүгүртүү сценарийлери
THE KYRGYZ LINGUISTIC-SPECIFIC CULTURE OF THE CONCEPT “KUSALYK – TOSKA” IN COMPARISON WITH RUSSIAN AND ENGLISH EQUIVALENTS
This study aims to explore the unique concept of "kusalyk – toska" in the Kyrgyz language. Continuous sampling extracted corresponding equivalents from parallel Kyrgyz-Russian and Kyrgyz-English dictionaries. During the research, more than ten equivalents were identified, indicating a high linguistic specificity and ethnic significance of the lexeme "kusalyk – toska". The full semantic richness of this lexeme can only be conveyed through a combination of Kyrgyz, Russian, and English equivalents. However, in certain contexts, some terms inevitably get lost in translation. This fact points to the emotional and cultural conciseness of the translated equivalent.
Түйүндүү сөздөр англис тилинде:concept; linguaculture; kusalyk − toska; Kyrgyz speech; thinking scenarios