«КРСУнун ЖАРЧЫСЫ» журналынын МААЛЫМАТ ПОРТАЛЫ

Исследовано влияние позитивной дискриминации на обеспечение гендерного равенства в Кыргызской Республике. Актуальность темы научного исследования заключается в том, что гендерное равенство является одним из фундаментальных принципов, закрепленных в международных и национальных правовых актах, включая Конституцию Кыргызской Республики. Несмотря на это, исследования и статистические данные показывают, что женщины в Кыргызской Республике сталкиваются с ограниченными возможностями в сфере образования, труда и политики. Уровень участия женщин в принятии решений остается низким, что требует принятия целенаправленных мер для улучшения ситуации. Кроме того, Кыргызстан является участником различных международных конвенций и соглашений, таких как Конвенция о ликвидации всех форм дискриминации в отношении женщин. Реализация принципов позитивной дискриминации поможет стране выполнить свои международные обязательства по обеспечению гендерного равенства и может стать эффективным инструментом для изменения сложившейся ситуации. Целью статьи является изучение представленности феномена позитивной гендерной дискриминации в науке, национальном праве Кыргызской Республики, а также анализ эффективности позитивных действий в обеспечении гендерного равенства в Кыргызстане на практике для того, чтобы выявить проблемные аспекты и предложить пути их решения. Рассмотрены следующие проблемы: определение понятия «позитивная дискриминация» c позиции обеспечения гендерного равенства, недостаточность правовых мер позитивной гендерной дискриминации, принимаемых государством, а также способы решения представленных проблем. Предложенные способы решения проблем позитивной гендерной дискриминации в Кыргызстане ранее не были представлены в отечественной науке.

позитивная дискриминация; позитивные действия; специальные меры; гендерное равенство; равные возможности для мужчин и женщин; гендерные стереотипы; преимущества; равенство полов; гендерный паритет; вторая смена

Макала Кыргыз Республикасында гендердик теңчиликти камсыз кылууга позитивдүү дискриминациянын таасирин изилдөөгө арналган. Илимий изилдөө темасынын актуалдуулугу гендердик теңчилик эл аралык жана улуттук укуктук актыларда, анын ичинде Кыргыз Республикасынын Конституциясында бекитилген фундаменталдык принциптердин бири экендигинде. Буга карабастан, изилдөөлөр жана статистикалык маалыматтар көрсөткөндөй, Кыргыз Республикасындагы аялдар билим алууда, жумушта жана саясатта чектелген мүмкүнчүлүктөргө туш болушат. Аялдардын чечимдерди кабыл алууга катышуусунун деңгээли төмөн бойдон калууда, бул кырдаалды жакшыртуу боюнча максаттуу чараларды көрүүнү талап кылат. Кошумчалай кетсек, Кыргызстан аялдарга карата дискриминациянын бардык түрлөрүн жоюу боюнча конвенция сыяктуу түрдүү эл аралык конвенциялардын жана макулдашуулардын катышуучусу. Позитивдүү дискриминация принциптерин ишке ашыруу өлкөгө гендердик теңчиликти камсыз кылуу боюнча өзүнүн эл аралык милдеттенмелерин аткарууга жардам берет жана учурдагы кырдаалды өзгөртүүнүн эффективдүү куралы боло алат. Макаланын максаты гендердик дискриминациянын феноменинин илимде чагылдырылышын, Кыргыз Республикасынын улуттук мыйзамдарын изилдөө, ошондой эле Кыргызстанда гендердик теңчиликти камсыз кылууда алгылыктуу иш-аракеттердин натыйжалуулугун талдоо, көйгөйлүү аспектилерди аныктоо жана аларды чечүүнүн жолдорун сунуштоо. Макалада төмөнкү көйгөйлөр талкууланат: гендердик теңчиликти камсыз кылуу позициясында «позитивдүү дискриминация» түшүнүгүнүн аныктамасы, мамлекет тарабынан көрүлгөн оң гендердик дискриминациянын укуктук чараларынын жетишсиздиги жана коюлган көйгөйлөрдү чечүүнүн жолдору. Кыргызстанда гендердик позитивдүү дискриминация көйгөйлөрүн чечүүнүн сунушталган ыкмалары мурда ата мекендик илимде берилген эмес.

позитивдүү дискриминация; ырастоочу аракеттер; атайын чаралар; гендердик теңчилик; эркектер менен аялдар үчүн бирдей мүмкүнчүлүктөр; гендердик стереотиптер; артыкчылыктар; гендердик теңчилик; гендердик паритет; экинчи нөөмөт

The article is devoted to the study of the impact of positive discrimination on ensuring gender equality in the Kyrgyz Republic. The relevance of the topic of scientific research lies in the fact that gender equality is one of the fundamental principles enshrined in international and national legal acts, including the Constitution of the Kyrgyz Republic. Despite this, research and statistics show that women in the Kyrgyz Republic face limited opportunities in education, work and politics. The level of women's participation in decision-making remains low, which requires targeted measures to improve the situation. In addition, Kyrgyzstan is a party to various international conventions and agreements, such as the Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women. The implementation of the principles of positive discrimination will help the country fulfill its international obligations to ensure gender equality and can be an effective tool for changing the current situation. The purpose of the article is to study the representation of the phenomenon of positive gender discrimination in science, national law of the Kyrgyz Republic, as well as to analyze the effectiveness of positive action in ensuring gender equality in Kyrgyzstan in practice in order to identify problematic aspects and propose ways to solve them. The article discusses the following problems: the definition of the concept of “positive discrimination” in the position of ensuring gender equality, the insufficiency of legal measures of positive gender discrimination taken by the state, and ways to solve the problems presented. The proposed methods for solving the problems of positive gender discrimination in Kyrgyzstan have not previously been presented in domestic science.

positive discrimination; affirmative action; special measures; gender equality; equal opportunities for men and women; gender stereotypes; advantages; gender equality; gender parity; second shift