Сардарбекова Эльмира Карагуловна – канд. техн. наук, доцент кафедры «Экология и защита в чрезвычайных ситуациях» факультета архитектуры, дизайна и строительства Кыргызско-Российского Славянского университета им. Б.Н. Ельцина, Кыргызская Республика, тел.: +996-700 912831, e-mail: Elmira2507@mail.ru
ВОЗМОЖНОСТЬ ИСПОЛЬЗОВАНИЯ ТЕХНОГЕННЫХ ОТХОДОВ В ПРОИЗВОДСТВЕ СТЕНОВЫХ МАТЕРИАЛОВ
Проведен анализ исследований влияния отходов флотационного обогащения сурьмяных руд Кадамжайского сурьмяного комбината на свойства керамического материала. Рассмотрена возможность применения техногенных отходов в строительных изделиях (кирпичи, плитка), огнеупорах и декоративной керамике. Установлено, что добавка отхода комбината в керамические смеси способствует улучшению сушильных свойств, увеличению прочности при сжатии за счет появления упрочняющих фаз при температуре обжига 900–950 0С. Кроме того, такая утилизация отходов снизит нагрузку на окружающую среду, а также уменьшит стоимость сырья. Для улучшения сушильных свойств рекомендована предварительная механическая активация сырья.
Түйүндүү сөздөр орус тилинде:суглинки; техногенные отходы; керамическая смесь; механическая активация; отходы; сурьмяные руды; водопоглощение; прочность на сжатие
ДУБАЛ МАТЕРИАЛДАРЫН ЧЫГАРУУДА ТЕХНОГЕНДИК КАЛДЫКТАРДЫ ПАЙДАЛАНУУ МҮМКҮНЧҮЛҮГҮ
Макалада Кадамжай сурьма комбинатынын (КСК) сурьма рудаларынын флотациялык байытуу калдыктарынын керамикалык материалдын касиеттерине тийгизген таасирин изилдөөгө талдоо жүргүзүлдү. Техногендик калдыктарды курулуш буюмдарында (кирпич, плитка), отко чыдамдуу материалдарда жана декоративдик керамикада колдонуу мүмкүнчүлүгү каралат. Керамикалык аралашмаларга комбинатынын калдыктарын кошуу 900–950 0С күйгүзүү температурасында бекемдөөчү фазалардын пайда болушунун эсебинен кургатуу касиеттерин жакшыртууга жана кысуу бекемдигин жогорулатууга жардам берери аныкталган. Мындан тышкары, мындай таштандыларды чыгаруу айлана-чөйрөгө болгон жүктү азайтат, ошондой эле чийки заттын баасын төмөндөтөт. Кургатуу касиеттерин жакшыртуу үчүн чийки затты алдын ала механикалык активдештирүү сунушталат.
Түйүндүү сөздөр кыргыз тилинде:чопо; техногендик калдыктар; керамикалык аралашма; механикалык активдештирүү; калдыктар; сурьма рудалары; сууну сиңирүү; кысуу күчү
POSSIBILITY OF USING TECHNOGENIC WASTE IN THE PRODUCTION OF WALL MATERIALS
The paper provides an analysis of studies of the influence of flotation enrichment waste of antimony ores from the Kadamzhai Antimony Plant on the properties of ceramic materials. The possibility of using technogenic waste in construction products (bricks, tiles), refractories and decorative ceramics is considered. It has been established that the addition of waste plant to ceramic mixtures helps to improve drying properties and increase compressive strength due to the appearance of strengthening phases at a firing temperature of 900-950 0C. In addition, recycling waste in this way will reduce the burden on the environment and also reduce the cost of raw materials. To improve properties, preliminary mechanical activation of raw materials is recommended.
Түйүндүү сөздөр англис тилинде:loams; industrial waste; ceramic mixture; mechanical activation; waste; antimony ores; water absorption; compressive strength