РИНЦте катталган
Журнал «КРСУ жарчысы», 2025 год, Том 25, № 1, Стр. 69-72. УДК [616.432:616.12-005.8-092.9]:612.275.1 DOI 10.36979/1694-500X-2025-25-1-69-72
Автор тууралуу маалымат:

Усенова Азира Усеновна – аспирант, ассистент кафедры гистологии, цитологии и эмбриологии Кыргызской государственной медицинской академии им. И.К. Ахунбаева, Кыргызская Республика, тел.: +996-700 795777, е-mail: usenova.azira@mail.ru
Айдарбекова Зифаргуль Мусулманкуловна – д-р мед. наук, профессор, зав. кафедрой гистологии, цитологии и эмбриологии Кыргызской государственной медицинской академии им. И.К. Ахунбаева, Кыргызская Республика, тел.: +996-999 030577, е-mail: doc.zifargul@mail.ru
Айдарбекова Айжана Азаматовна – д-р мед. наук, профессор кафедры терапевтической стоматологии Кыргызской государственной медицинской академии им. И.К. Ахунбаева, Кыргызская Республика, е-mail: aijana.prof@gmail.com
Калугина Ольга Петровна – канд. мед. наук, доцент, зав. кафедрой гистологии, цитологии, эмбриологии медицинского факультета Кыргызско-Российского Славянского университета им. Б.Н. Ельцина, Кыргызская Республика, тел.: +996-550 999795, е-mail: ya.madina78@mail.ru

СТРУКТУРА ГИПОФИЗА В УСЛОВИЯХ ВЫСОКОГОРЬЯ ПРИ ИНФАРКТЕ МИОКАРДА
Усенова А.У., Айдарбекова З.М., Джаналиев Б.Р., Айдарбекова А.А., Калугина О.П.
Аннотация орус тилинде:

Изучена структура гипофиза при катехоламиновом кардионекрозе у животных в разные сроки горной адаптации. Исследования проводились на беспородных половозрелых крысах-самцах в условиях высокогорья Кыргызстана, высота 3200 м над уровнем моря (перевал Тоо-Ашуу). Животные были разделены на две группы: контрольную (10 шт.) – животные, содержащиеся в условиях вивария в высокогорье, перевал Тоо-Ашуу (Кыргызстан), 3200 м над уровнем моря; опытную группу (10 шт.) – животные, у которых произвели экспериментальный инфаркт миокарда. Катехоламиновые некрозы провоцировались инъекцией в брюшную полость, введением токсической дозы sol. Adrenalini hidrochloridi 0,1 % из расчета 0,25 мл на 100 г массы тела животного. Забор гипофиза проводили на 15-е сутки, фиксировали в 10%-м нейтральном формалине с последующей заливкой в парафин. Срезы окрашивали по Ван-Гизону. В результате исследования выявлено, что при инфаркте миокарда в условиях высокогорья происходят изменения в структуре гипофиза, такие как перицеллюлярный и периваскулярный отеки, полнокровие сосудов, что характеризуется тем, что меняется гормональный фон организма.

Түйүндүү сөздөр орус тилинде:

гипофиз; высокогорье; инфаркт миокарда; гипоксия; микроскопическое строение

МИОКАРД ИНФАРКТЫ УЧУРУНДА БИЙИК ТООЛУУ ШАРТТАРДА ГИПОФИЗ БЕЗИНИН ТҮЗҮЛҮШҮ
Усенова А.У., Айдарбекова З.М., Джаналиев Б.Р., Айдарбекова А.А., Калугина О.П.
Аннотация кыргыз тилинде:

Бул иштин максаты ар кандай убакта тоого ылайыкташуу жаныбарлардын катехоламин кардионекроз гипофиз түзүлүшүн изилдөө болуп саналат. Изилдөөлөр Кыргызстандын бийик тоолуу шарттарында, деңиз деңгээлинен 3200 метр бийиктикте (Төө-Ашуу ашуусу) тукумсуз жыныстык жактан жетилген эркек келемиштерде жүргүзүлгөн. Жаныбарлар эки топко бөлүнгөн: контролдук (10 даана) – бийик тоолуу виварий шартында кармалган жаныбарлар, деңиз деңгээлинен 3200 метр бийиктиктеги Төө-Ашуу ашуусу (Кыргызстан); тажрыйбалык топ (10 даана) – эксперименталдык миокард инфарктына кабылган жаныбарлар. Катехоламин некроздору курсакка иньекция, уулуу дозанын сайылышы менен шартталган 0,1% жаныбардын дене салмагына 0,25 мл эсебинде 100 мл. Гипофиздин тосмосу 15-күнү жүргүзүлүп, 10% нейтралдуу формалинге бекитилип, кийин парафинге куюлган. Кесилген жерлер Ван Гизон боюнча боелгон. Изилдөөнүн жыйынтыгында, миокард инфарктында бийик тоолуу шарттарда гипофиздин структурасында төмөнкүдөй өзгөрүүлөр болоору аныкталган: перицеллюлярдык жана периваскулярдык шишик, кан тамырлардын толук кандуулугу, бул организмдин гормоналдык фонунун өзгөрүшү менен мүнөздөлөт.

Түйүндүү сөздөр кыргыз тилинде:

гипофиз; бийик тоо; миокард инфаркты; гипоксия; микроскопиялык түзүлүш

THE STRUCTURE OF THE PITUITARY GLAND IN THE HIGHLANDS DURING MYOCARDIAL INFARCTION
Usenova A.U., Aidarbekova Z.M., Dzhanaliev B.R., Aidarbekova A.A., Kalugina O.P.
Аннотация англис тилинде:

The structure of pituitary gland in catecholamine cardionecrosis in animals in different terms of mountain adaptation was studied. The studies were carried out on sexually mature male rats in the high mountains of Kyrgyzstan, 3200 m above sea level (Too-Ashuu pass). The animals were divided into two groups: control group (10 animals) - animals kept in vivarium conditions in the high mountains, Too-Ashuu Pass (Kyrgyzstan), 3200 m above sea level; experimental group (10 animals) - animals with experimental myocardial infarction. Catecholamine necroses were provoked by injection into the abdominal cavity, administration of a toxic dose of sol. Adrenalini hidrochloridi 0.1% at the rate of 0.25 ml per 100 g of animal body weight. The pituitary gland was sampled on the 15th day, fixed in 10% neutral formalin with subsequent pouring into paraffin. Sections were stained by Van-Gizon staining. The study revealed that in myocardial infarction in high altitude conditions there are changes in the structure of pituitary gland, such as pericellular and perivascular edema, vascular hemorrhage, which is characterized by the fact that the hormonal background of the organism changes.

Түйүндүү сөздөр англис тилинде:

pituitary gland; highlands; myocardial infarction; hypoxia; microscopic structure

ГОСТ боюнча чыгуу маалыматтарын көчүрүү
Усенова А.У. МИОКАРД ИНФАРКТЫ УЧУРУНДА БИЙИК ТООЛУУ ШАРТТАРДА ГИПОФИЗ БЕЗИНИН ТҮЗҮЛҮШҮ / А.У. Усенова, З.М. Айдарбекова, Б.Р. Джаналиев и др. // КРСУ жарчысы. 2025. Т. 25. № 1. С. 69-72.