«КРСУнун ЖАРЧЫСЫ» журналынын МААЛЫМАТ ПОРТАЛЫ

Рассматриваются эпидемиология и распространённость, а также влияние на организм бездымных табачных изделий. Одной из распространенных форм бездымных табачных изделий является употребление насвая. Данная разновидность бездымного табака широко используется в Пакистане, Афганистане и Центральной Азии (в таких странах, как Узбекистан, Таджикистан, Кыргызстан, Туркменистан и Казахстан). Насвай до сих пор не признан Международным агентством по изучению рака (IARC) канцерогеном, отчасти из-за отсутствия доказательств и связи между употреблением насвая и возникновением злокачественных новообразований. Кроме того, некурительный табак как в Пакистане, так и в других странах Центральной Азии не регулируется и не облагается налогом, в результате чего он находится в свободном доступе как для взрослых, так и для детей по сравнению с сигаретами. В связи с актуальностью темы и увеличением роста потребления бездымных табачных изделий была проведена экспериментальная работа на лабораторных крысах в количестве 100 особей мужского пола, разделенных на две группы: опытную с насваем и контрольную. В результате проведённого исследования пришли к выводу, что насвай отрицательно воздействует на синтетическую функцию печени, в результате чего уровень общего белка в плазме крови лабораторных животных на 60-й день эксперимента был резко снижен, что является проявлением гипопротеинемии.

бездымный табак; насвай; некурительные табачные изделия; печень; общий белок

Бул макалада түтүнсүз тамеки заттарынын организмге тийгизген таасири жана ошондой эле эпидемиологиясы жана таралышы талкууланат. Түтүнсүз тамеки заттарынын кеңири таралган түрлөрүнүн бири насвайды колдонуу болуп саналат. Түтүнсүз тамекинин бул түрү Пакистан, Ооганстан жана Борбордук Азияда (Өзбекстан, Тажикстан, Кыргызстан, Түркмөнстан, Казакстан сыяктуу өлкөлөрдө) кеңири колдонулат. Насвай рак оорусун изилдөө боюнча эл аралык агенттик (IARC) тарабынан канцероген катары тааныла элек, бул жарым-жартылай далилдердин жоктугунан жана насвайды колдонуу менен залалдуу шишиктердин пайда болушунун ортосундагы байланыштан улам келип чыккан. Мындан тышкары, түтүнсүз тамеки Пакистанда жана башка Борбор Азия өлкөлөрүндө жөнгө салынбайт жана салык салынбайт, бул тамекиге караганда чоңдорго да, балдарга дагы жеткиликтүү. Теманын актуалдуулугуна жана түтүнсүз тамеки заттарын керектөөнүн өсүшүнө байланыштуу эксперименталдык иштер лабораториялык келемиштерге 100 эркек санда жүргүзүлүп, эки топко бөлүнгөн: насвай менен эксперименталдык топ жана контролдук болуп. Изилдөөнүн жыйынтыгында насвай боордун синтетикалык функциясына терс таасирин тийгизип, натыйжада лабораториялык жаныбарлардын кан плазмасындагы жалпы белоктун деңгээли эксперименттин 60-күнүндө кескин байкалган деген тыянак чыгарылды. кыскарган, бул гипопротеинемиянын көрүнүшү болуп саналат.

түтүнсүз тамеки; насвай; түтүнсүз тамеки заттары; боор; жалпы белок

This article examines the epidemiology and prevalence, as well as the effect on the body of smokeless tobacco products. One of the most common forms of use of smokeless tobacco products is nasvai. This type of smokeless tobacco is widely used in Pakistan, Afghanistan and Central Asia (in countries such as Uzbekistan, Tajikistan, Kyrgyzstan, Turkmenistan and Kazakhstan). Nasvai has not yet been recognized as carcinogenic by the International Agency for Research on Cancer (IARC), partly due to a lack of evidence and a link between nasvai use and the occurrence of malignant neoplasms. In addition, non-smoking tobacco, both in Pakistan and in other Central Asian countries, is not yet regulated and taxed, as a result of which it is freely available to both adults and children compared to cigarettes. Due to the relevance of the topic and the increase in the consumption of smokeless tobacco products, experimental work was carried out on laboratory rats in the amount of 100 male individuals, divided into two groups: an experimental group and a control group. As a result of the study, it was concluded that nasvai negatively affects the synthetic function of the liver, as a result of which the level of total protein in the blood plasma of laboratory animals was sharply reduced on the 60th day of the experiment, which is a manifestation of hypoproteinemia.

smokeless tobacco; nasvai; non-smoking tobacco products; liver; total protein