Намазова Батина Сабыровна – канд. хим. наук, вед. науч. сотр. Института химии и фитотехнологий Национальной академии наук Кыргызской Республики, тел.: +996-555 148811, e-mail: bnamazova25@mail.ru
Кожомуратова Эльнура Айтпаевна – ст. преподаватель кафедры неорганической химии и химической технологии Кыргызского национального университета им. Ж. Баласагына, Кыргызская Республика, тел.: +996-705 194090, e-mail: ekojom2015@mail.ru
Дуйшонбаева Астра Такыбаевна – канд. хим. наук, доцент кафедры неорганической химии и химической технологии Кыргызского национального университета им. Ж. Баласагына, Кыргызская Республика, тел.: +996-706 525111, e-mail: adujshonbaeva@inbox.ru
КООРДИНАЦИОННЫЕ СОЕДИНЕНИЯ НИТРАТА ЛАНТАНА С МЕТИЛЕНДИАЦЕТАМИДОМ ПРИ 298° КЕЛЬВИНА
Исследовано взаимодействие нитрата лантана с метилендиацетамидом при 298° Кельвина в водных растворах, определены области кристаллизации и состав образующегося комплексного соединения и изучены его свойства методами физико-химического анализа. Установлено образование конгруэнтно растворимого в воде соединения La(NO3)3·2C5H10O2N2·2Н2О и определены концентрационные пределы его кристаллизации в системе. Индивидуальность полученного комплексного соединения подтверждена дериватографическим анализом. На основании данных ИК-спектроскопии определен характер координации молекул метилендиацетамида в комплексном соединении и высказано предположение о его строении. По данным рентгенограммы рассчитаны интенсивности линий и межплоскостные расстояния, параметры элементарной ячейки, значение рентгеновской плотности кристаллов и установлено, что кристаллическая решетка соединения относится к моноклинной сингонии.
Түйүндүү сөздөр орус тилинде:нитрат лантана; метилендиацетамид; соединение; физико-химические свойства; комплекс; координация; кристаллизация
298° КЕЛВИНДЕ ЛАНТАН НИТРАТЫНЫН МЕТИЛЕНДИАЦЕТАМИД МЕНЕН БОЛГОН КООРДИНАЦИЯЛЫК БИРИКМЕСИ
Макалада 298° Кельвин нитратынын метилендиацетамид менен суудагы эритмелерде өз ара аракеттенүүсү изилденген, кристаллдашуу аймактары жана пайда болгон комплекстүү бирикменин курамы аныкталган жана анын касиеттери физикалык-химиялык анализдин ыкмалары менен изилденген. Сууда шайкеш эрүүчү La(NO3)3·2C5H10O2N2·2Н2О кошулмасынын пайда болушу аныкталды жана анын системадагы кристаллдашуу концентрациясынын чектери аныкталды. Алынган комплекстүү кошулманын индивидуалдуулугу дериватографиялык анализ менен тастыкталат. ИК спектроскопиясынын маалыматтарынын негизинде комплекстүү кошулмадагы метилендиацетамид молекулаларынын координациясынын мүнөзү аныкталып, анын түзүлүшү болжолдонууда. Рентгенограмманын негизинде сызыктардын интенсивдүүлүгү жана тегиздиктердин аралыктары, элементардык клетканын параметрлери, кристаллдардын рентгендик тыгыздыгынын мааниси эсептелип, кошулманын кристалл торчосу моноклиникалык системага таандык экени аныкталган.
Түйүндүү сөздөр кыргыз тилинде:лантан нитраты; метилендиацетамид; кошулма; физикалык-химиялык касиеттери; комплекс; координация; кристаллдашуу
COORDINATION COMPOUNDS OF LANTANUM NITRATE WITH METHYLENDIACETAMIDE AT 298 KELVIN
The interaction of lanthanum nitrate with methylene diacetamide at 298° Kelvin in aqueous solutions was investigated; the crystallization regions and composition of the resulting complex compound were determined; and its properties were studied by physico-chemical analysis methods. The formation of the congruently water-soluble compound La(NO3)3·2C5H10O2N2·2Н2О has been established and the concentration limits of its crystallization in the system have been determined. The individuality of the resulting complex compound is confirmed by a derivatographic analysis. Based on the IR spectroscopy data; the nature of the coordination of methylenediacetamide molecules in the complex compound was determined and its structure was suggested. Based on the X-ray data; line intensities and interplanar distances; unit cell parameters; and the value of the X-ray density of crystals were calculated; and it was found that the crystal lattice of the compound belongs to monoclinic syngony.
Түйүндүү сөздөр англис тилинде:lanthanum nitrate; methylenediacetamide; compound; physical and chemical properties; complex; coordination; crystallization