«КРСУнун ЖАРЧЫСЫ» журналынын МААЛЫМАТ ПОРТАЛЫ

Статья посвящена общим вопросам устойчивости, сбалансированности и прозрачности государственного бюджета Республики Казахстан, а также сделан вывод о том, что устойчивость государственного бюджета должна рассматриваться комплексно в рамках эффективности управления государственными финансами, являющегося одним из ключевых факторов финансовой устойчивости государства. Дана оценка государственному бюджету как одному из ключевых факторов финансовой устойчивости государства и важнейшего показателя анализируемой системы. Представлены отдельные показатели финансовой устойчивости государственных финансов на основе показателей республиканского бюджета. Проведен обстоятельный анализ открытости бюджета Республики Казахстан в сравнении с ближайшими соседними странами, а также рассмотрены проблемы в бюджетном процессе. Отмечается, что широкие слои населения не имеют больших возможностей участвовать в обсуждении проекта бюджета на предстоящие годы. Однако сравнительный анализ дефицита бюджета республики показывает, что он не превышает допустимого уровня и продолжает снижаться.

устойчивость государственных финансов; сбалансированность бюджета; дефицит бюджета; принципы бюджетной системы; валовой внутренний продукт.

Макала Казахстан Республикасынын мамлекеттик бюджетинин туруктуулугунун, тең салмактуулугунун жана ачык-айкындыгынын жалпы маселелерине арналган. Ошондой эле мамлекеттин финансылык туруктуулугунун маанилүү факторлорунун бири болуп эсептелген мамлекеттик бюджеттин туруктуулугу мамлекеттик финансыны башкаруунун натыйжалуулугунун алкагында комплекстүү каралышы керек деген жыйынтык чыгарылган. Макалада мамлекеттин финансылык туруктуулугунун маанилүү факторлорунун бири катары жана талдануучу системанын маанилүү көрсөткүчү катары мамлекеттик бюджет түшүнүгүнө баа берилген. Республикалык бюджеттин көрсөткүчтөрүнүн негизинде мамлекеттик финансынын финансылык туруктуулугунун айрым көрсөткүчтөрү берилген. Казахстан Республикасынын бюджетинин ачыктыгына жакынкы коңшу мамлекеттер менен салыштырылып кеңири талдоо жүргүзүлгөн, ошондой эле бюджет процессиндеги көйгөйлөр каралган. Калктын кеңири катмарынын келерки жылга бюджеттин долбоорун талкуулоого катышууга кеңири мүмкүнчүлүктөргө ээ эмес экендиги белгиленген. Бирок салыштырып талдоо жүргүзүү көрсөткөндөй, Казахстан Республикасынын бюджетинин тартыштыгы нормадан жогору эмес жана барган сайын төмөндөөдө.

мамлекеттик финансынын туруктуулугу; бюджеттин тең салмактуулугу; бюджеттин тартыштыгы; бюджеттик системанын принциптери; ички дуң продукция.

This article is dedicated to the common questions of stability, balance and clarity of the governmental budget of the Republic of Kazakhstan and also equally important is the conclusion about the steadiness of the governmental budget that has to be considered within the confines of effective management of the government's finances, the state which
is one of key factors of the financial stability of the government. It is given to the state budget as one of key factors of financial stability of the state and the important indicator of the analyzed system. The paper presents the separate indicators of financial stability of public finances on the basis of indicators of the republican budget. The detailed analysis of openness of the budget of the Republic of Kazakhstan in comparison with the next neighboring countries is carried out and also problems in the budgetary process are considered. It is noted that a general population has no great opportunities to participate in discussion of the draft budget the forthcoming years. However, the comparative analysis of budget deficit of the Republic shows that it does not exceed acceptable level and continues to decrease.

stability of state’s finances; balanced budget; deficit of budget; principles of budgetary system; gross domestic product.