Карабаев Султан Осконович – д-р хим. наук, профессор, зав. учебно-научной лабораторией физической химии, поверхностных явлений и дисперсных систем КРСУ, зав. кафедрой Юнеско физической и коллоидной химии Кыргызского национального университета им. Ж. Баласагына, тел.: +996-552 226934, e-mail: karabaev_s@mail.ru
Локшина Ирина Михайловна – канд. хим. наук, доцент кафедры органической химии Кыргызского национального университета им. Ж. Баласагына, тел.: +996-555 977480, e-mail: lokshina65@list.ru
Осмоналиева Алтынбүбү Айтбековна – преподаватель кафедры Юнеско физической и коллоидной химии Кыргызского национального университета им. Ж. Баласагына, тел.: +996-708 470566
Субанкулова Дилара Автандиловна – канд. хим. наук, доцент кафедры Юнеско физической и коллоидной химии Кыргызского национального университета им. Ж. Баласагына, тел.: +996-550 015322
АДСОРБЦИЯ МЕТИЛЕНОВОГО ГОЛУБОГО, ИОНОВ ТЯЖЕЛЫХ МЕТАЛЛОВ НА НЕБЕЛЁНОЙ ЦЕЛЛЮЛОЗЕ ИЗ РАСТИТЕЛЬНОГО СЫРЬЯ КЫРГЫЗСТАНА
Исследована изотермическая адсорбция метиленового голубого, ионов меди (II), никеля (II), кадмия (II) из водных растворов на диспергированных образцах небелёной целлюлозы, выделенных из соломы пшеницы, шелухи риса и фасоли. Показано, что площади поверхности исследованных образцов целлюлоз, определённых по метиленовому голубому, незначительно отличаются друг от друга. Сделано предположение о возможности как процессов ионного обмена, так и необменного связывания ионов тяжелых металлов на поверхностных адсорбционных центрах исследуемых сорбентов.
Түйүндүү сөздөр орус тилинде:ионы тяжёлых металлов; метиленовый голубой; небелёная целлюлоза; адсорбция; площадь поверхности
КЫРГЫЗСТАНДЫН ӨСҮМДҮК СЫРЬЕСУНАН АЛЫНГАН АГАРТЫЛБАГАН ЦЕЛЛЮЛОЗАДА МЕТИЛЕН КӨГҮЛТҮРҮНҮН, ООР МЕТАЛДАРДЫН ИОНДОРУНУН АДСОРБЦИЯСЫ
Бул макалада буудайдын саманынан, күрүчтүн жана төө буурчактын кабыкчасынан алынган агартылбаган целлюлозанын майдаланган үлгүлөрүнүн суудагы эритмелеринде метилен көгүлтүрүнүн, жездин (II), никелдин (II), кадмийдин (II) иондорунун изотермиялык адсорбциясы изилденди. Метилен көгүлтүрү боюнча изилденген целлюлозанын үлгүлөрүнүн үстүңкү бети бири биринен кичине болсо да айырмалангандыгы көрсөтүлдү. Изилденүүчү сорбенттердин үстүңкү адсорбциондук борборлорунда ион алмашуу процесси жана ошондой эле оор металлдардын иондорунун алмашуу эмес байланыш процесси жүрөрү жөнүндө божомол кылынды.
Түйүндүү сөздөр кыргыз тилинде:оор металлдардын иондору; метилен көгүлтүр; агартылбаган целлюлоза; адсорбция; үстүңкү беттин аянты
ADSORPTION OF METHYLENE BLUE, HEAVY METAL IONS ON UNBLEACHED CELLULOSE FROM PLANT RAW MATERIALS OF KYRGYZSTAN
The isothermal adsorption of methylene blue, copper (II), nickel (II), cadmium (II) ions from aqueous solutions on dispersed samples of unbleached cellulose extracted from wheat straw, rice and beans husk has been researched. It is shown that the surface area of the studied samples of cellulose, determined by methylene blue, slightly differ from each other. It is suggested the possibility as an ion exchange processes and non exchangeable binding of heavy metal ions by surface adsorption centers of studied sorbents.
Түйүндүү сөздөр англис тилинде:heavy metal ions; methylene blue; unbleached cellulose; adsorption; surface area