«КРСУнун ЖАРЧЫСЫ» журналынын МААЛЫМАТ ПОРТАЛЫ

Изучается один из способов литературной рецепции – художественный перевод. Данный вид рецепции претерпевает в истории татарско-кыргызского литературного взаимодействия существенные изменения. Всего К. Баялиновым было переведено 33 произведения Г. Тукая, среди которых стихотворения и поэмы, а также произведения для детей. Материалы личного фонда К. Баялинова Центрального государственного архива Кыргызской Республики подтвердили существование непосредственной контактно-генетической связи между творчеством К. Баялинова и татарским искусством слова. Эти связи в творчестве К. Баялинова только крепнут с течением времени. В 1955 г. выходит в свет его перевод на кыргызский язык романа татарского писателя Г. Баширова “Намус” (“Честь”), а в 1960 г. перевод историко-революционного романа “Язгы җилләр” (“Весенние ветры”) татарского писателя Кави Наджми.

художественный перевод; кыргызская литература; татарская литература; литературные связи; сравнительное литературоведение; К. Баялинов; Г. Тукай; Г. Баширов

Макалада адабий рецепциянын бир ыкмасы катары көркөм котормолор изилденген. Рецепциянын мына ушул түрү татар-кыргыз адабий өз ара байланышынын тарыхында маанилүү өзгөрүүлөргө учураган. К. Баялинов Г.Тукайдын 33 чыгармасын которгон, алардын ичинде поэмалары жана ырлары, ошондой эле балдар үчүн чыгармалары бар. Кыргыз Республикасынын Борбордук мамлекеттик архивиндеги К. Баялиновдун өздүк фондунун материалдары К. Баялиновдун чыгармачылыгы менен татар сөз өнөрүнүн тикеден-тике контакттык-генетикалык байланышынын бар экендигин тастыктады. Ошону менен катар, автордун өздүк фондунан табылган татар тилиндеги, машинкага басылган Г. Тукайдын өмүр баянынын тексти кыргыз жазуучусунун татар адабиятынын классигинин чыгармачылыгына болгон кызыгуусу жөнүндө күбөлөндүрөт. К. Баялиновдун чыгармачылыгындагы бул байланыштар убакыттын өтүшү менен бекемделген. 1955-жылы татар жазуучусу Г. Башировдун “Намус” (“Честь”) романынын, ал эми 1960-жылы татар жазуучусу Кави Наджминин “Язгы җилләр” (“Весенние ветры”) тарыхый-революциялык романынын кыргыз тилине котормолору жарык көргөн.

көркөмкотормо; кыргыз адабияты; татар адабияты; адабийкарым-катнаш; салыштырма адабияттаануу; К. Баялинов; Г. Тукай; Г. Баширов

One of the methods of literary reception is being studied – literary translation. This type of reception undergoes significant changes in the history of the Tatar-Kyrgyz literary interaction. In total, K. Bayalinov translated 33 works of G. Tukai, among which are poems and poems, as well as works for children. The materials of K. Bayalinov's personal fund of the Central State Archive of the Kyrgyz Republic confirmed the existence of a direct contact-genetic relationship between the works of K. Bayalinov and the Tatar word art. These connections in the work of K. Bayalinov only grow stronger over time. In 1955 was published his translation into Kyrgyz of the novel by the Tatar writer G. Bashirov “Namus” (“Honor”), and in 1960 was published the translation of the historical and revolutionary novel Yazgi Gyllur (“Spring Winds”) by the Tatar writer Kavi Najmi.

literary translation; Kyrgyz literature Tatar literature; literary relations; comparative literature K. Bayalinov; G. Tukay; G. Bashirov