Крутько Андрей Андреевич – канд. полит. наук, докторант КРСУ, Чрезвычайный и Полномочный Посол Российской Федерации в Кыргызской Республике, г. Бишкек, e-mail: AAKrut57@gmail.com
ИНОСТРАННОЕ ПРИСУТСТВИЕ В ТЕОРИИ И ПРАКТИКЕ МЕЖДУНАРОДНЫХ ОТНОШЕНИЙ (Часть первая)
Аргументируется необходимость введения в политологический лексикон понятия “иностранное присутствие”, предложено его авторское определение. Рассмотрены политико-правовые основания и виды иностранного присутствия: военное, экономическое (присутствие на мировых рынках), информационное, гуманитарное, научно-образовательное. Выделена специфика отношения различных государств к иностранному присутствию. Показаны принципиальные концептуальные отличия присутствия США и России за пределами собственной территории. Обоснован вывод о том, что главной целью стратегического присутствия США за рубежом является сохранение однополярного мирового порядка и своего глобального лидерства, а для России такое присутствие является инструментом построения новой полицентричной модели мироустройства.
Түйүндүү сөздөр орус тилинде:внешняя политика; иностранное присутствие; военное; экономическое; информационное; гуманитарное; научно-образовательное присутствие; мировой порядок; глобальное лидерство; однополярная модель мироустройства; полицентричная модель мироустройства.
ЭЛ АРАЛЫК МАМИЛЕЛЕРДИН ТЕОРИЯ ЖАНА ПРАКТИКАСЫНДАГЫ ЧЕТ ЭЛДИК КАТЫШУУЛАР (Биринчи бөлүгү)
Макалада "чет элдик катышуу” деген түшүнүктү саясий илим лексикасына киргизүү зарылдыгы далилденет, анын автордук аныктамасы сунушталат. Чет элдик катышуулардын саясий-укуктук негиздери жана түрлөрү каралат: аскердик, экономикалык (дүйнөлүк рынокто болушу), маалыматтык, гуманитардык, илим жана билим боюнча. Ар кандай мамлекеттердин чет элдик катышууга болгон өзгөчө көз караштары баса белгиленген. АКШ менен Россиянын өз аймактарынан тышкары аймактардагы катышууларынын негизги айырмачылыктары көрсөтүлгөн. Ушундан улам мындай жыйынтык чыгарууга болот: АКШнын стратегиялык чет элдик катышуусунун башкы максаты бир уюлдук дүйнөнүн тартибин жана өзүнүн глобалдык лидерлигин сактап калуу болуп саналат, ал эми Россия үчүн мындай катышуу жаңы көп борборлуу дүйнөлүк тартип моделин куруудагы курал болуп саналат.
Түйүндүү сөздөр кыргыз тилинде:тышкы саясат; чет элдик катышуу; аскердик; экономикалык; маалыматтык; гуманитардык; илим жана билим боюнча катышуулар; дүйнөлүк тартип; глобалдык лидерлик; бир уюлдук дүйнөнүн тартип модели; көп борборлуу дүйнөлүк тартип модели.
FOREIGN PRESENCE IN THEORY AND PRACTICE OF INTERNATIONAL RELATIONS (Part one)
The article substantiates the necessity of introducing the concept of “foreign presence” into the political science lexicon. The author’s definition of this concept is presented. The political and legal grounds and other types of foreign presence military, economic (presence on world markets), information, humanitarian, scientific and educational are analyzed. Specificity of the attitude of different states to a foreign presence is singled out. Principal conceptual differences between the presence of the United States and Russia outside their own territory are shown. The author proves that the conclusion that the objective of United States of strategic presence abroad is to ensure the preservation of a unipolar world order and American global leadership, and for Russia that kind of presence is an instrument for building a new polycentric model of the world order.
Түйүндүү сөздөр англис тилинде:foreign policy; foreign presence; military; economic; information; humanitarian; scientific and educational presence; world order; global leadership; a unipolar model of the world order; a polycentric model of the world order.