Тургунбаева Айгерим Стамбековна – cоискатель на звание канд. ист. наук, преподаватель кафедры МОиП Дипломатической академии МИД КР, тел.: +996-553 257565, e-mail: turgunbaeva.aigi@ gmail.com
О ПРОБЛЕМЕ ФОРМИРОВАНИЯ ОСНОВНЫХ ЭТАПОВ ЭТНОГЕНЕЗА КЫРГЫЗОВ В ИССЛЕДОВАНИЯХ Н.А. АРИСТОВА
Исследуется научное значение трудов Н.А. Аристова в формировании основных этапов этногенеза кыргызской народности начиная с эпохи до нашей эры и до XX века. В них дается характеристика экономических и социально-политических взаимоотношений кыргызов, прослеживается их поэтапное переселение с территорий Саяно-Алтая на территории современного Тянь-Шаня. Исследования Аристова, отраженные в труде “Усуни и кыргызы, или кара-кыргызы”, проливают свет на многие важные вехи в истории кыргызов, народов Средней Азии. В настоящее время одним из важных моментов в развитии исторической науки Кыргызстана является включение в научный оборот новых методов обработки доселе мало изученных трудов Аристова, а также введение в историю новых факторов, повлиявших на развитие историографии Средней Азии.
Түйүндүү сөздөр орус тилинде:история; историография; этнос; исследование; востоковедение; родоплеменная структура; кыргызы; этногенез; этнография
Н.А. АРИСТОВДУН ИЗИЛДӨӨЛӨРҮНДӨ КЫРГЫЗДАРДЫН ЭТНОГЕНЕЗИНИН НЕГИЗГИ ЭТАПТАРЫНЫН КАЛЫПТАНЫШЫ МАСЕЛЕСИНИН ЧАГЫЛДЫРЫЛЫШЫ
Бул макалада биздин эрага чейинки доордон тартып XX кылымга чейинки кыргыз элинин этногенегизинин негизги этаптарынын калптанышында Н.А. Аристовдун эмгектеринин илимий мааниси изилдөөгө алынган. Аларда кыргыздардын экономикалык жана коомдук-саясий мамилелери сүрөттөлүп, алардын Саян-Алтай аймагынан азыркы Тянь-Шандын аймагына акырындык менен көчүрүлүп келиши баяндалат. Аристовдун “Усундар жана кыргыздар, же кара-кыргыздар” чыгармасында чагылдырылган изилдөөлөрү кыргыздардын, Орто Азия элдеринин тарыхындагы көптөгөн маанилүү учурларын ачыкка чыгарды. Азыркы учурда Кыргызстандын тарых илиминин өнүгүшүндөгү маанилүү учурлардын бири – Аристовдун буга чейин аз изилденген чыгармаларын иштеп чыгуунун жаңы ыкмаларын илимий жүгүртүүгө киргизүү, ошондой эле тарыхка Борбордук Азиянын тарыхнаамасынын өнүгүшүнө таасирин тийгизген жаңы факторлорду киргизүү болуп эсептелет.
Түйүндүү сөздөр кыргыз тилинде:тарых; этнос; изилдѳѳ; чыгыш таануу; уруулук түзүм; кыргыздар; этногенез; этнография
ABOUT PROBLEMS OF FORMATION OF THE MAIN STAGES OF THE KYRGYZ ETHNOGENESIS IN THE RESEARCH OF N.A. ARISTOV
The article examines the scientific significance of the works of N.A. Aristov in the formation of the main stages of the formation of the ethnogenesis of the Kyrgyz nation from the era before our era to the XX century. They describe the economic and socio-political relations of the Kyrgyz, their gradual relocation from the territories of the Sayano-Altai to the territory of the modern Tien Shan. Aristov's research, reflected in "Usuni and the Kyrgyz, or Kara-Kyrgyz", sheds light on many important milestones in the history of the Kyrgyz people of Central Asia. Currently, one of the important points in the development of historical science in Kyrgyzstan is the inclusion in scientific circulation of new methods for processing the hitherto little-studied works of Aristov, as well as the introduction of new factors that influenced the development of Central Asian historiography.
Түйүндүү сөздөр англис тилинде:history; historiography; ethnos; research; oriental studies; the tribal structure; ethnogenesis; ethnography