Жолдошева Роза Токтогуловна – преподаватель кафедры дошкольной, школьной педагогики и образовательных технологий Кыргызского национального университета им. Ж. Баласагына, тел.: +996-702 066156, e-mail: Toktogulova.roza@mail.ru
ПУТИ ФОРМИРОВАНИЯ ЛИЧНОСТНО-ОРИЕНТИРОВАННОЙ КОМПЕТЕНЦИИ В ПРЕПОДАВАНИИ ЛИРИЧЕСКИХ ПРОИЗВЕДЕНИЙ УЧАЩИМСЯ СРЕДНИХ КЛАССОВ СРЕДНЕЙ ШКОЛЫ
Рассматриваются критерии определения уровня образования, установленные новым стандартом, разработанным через нормативные документы, имеющие результаты в развитых странах. И хотя многие понятия известны мировой системе образования, кыргызское педагогическое сообщество начинает внедрять их в новый учебный процесс. Учитель литературы, проявляя свою творческую активность, знакомя учащихся с лучшими сокровищами кыргызской и мировой художественной литературы, обращает внимание на необходимость поиска форм воспитания, способствующих пробуждению воображения через познание их чуткого духовного мира, художественного и воображаемого восприятия реальной жизни, природы, не сходных ни с одной из художественно-эстетических ценностей в произведении. В частности, речь идет о том, что анализ лирических произведений, которые должны проходить через внутренний мир детей, учитывая, что каждый в соответствии со своим понятием будет включать в себя жемчужину слов, будет организован таким образом, чтобы учащиеся не были безразличны к ситуации, когда отношение ребенка к лирическому произведению защищено эмоциональным мнением учащегося как гражданина и когда оно выражено с помощью правильных слов или фраз, поможет формировать компетенции, необходимые для его применения.
Түйүндүү сөздөр орус тилинде:социальная сфера; предмет литературы; личностно-ориентированное обучение; социальная сфера; познавательная, художественная литература; методы обучения; лирическое произведение; культурная компетенция
ОРТО МЕКТЕПТИН ОРТОҢКУ КЛАССТАРЫНЫН ОКУУЧУЛАРЫНА ЛИРИКАЛЫК ЧЫГАРМАЛАРДЫ ОКУТУУДА ИНСАНГА БАГЫТТАЛГАН КОМПЕТЕНЦИЯНЫ КАЛЫПТАНДЫРУУНУН ЖОЛДОРУ
Макалада өнүккөн өлкөлөрдө натыйжага ээ болгон, ченемдик документтер аркылуу иштелип чыккан жаңы стандарт менен белгиленген билим деңгээлин аныктоонун критерийлери каралат. Дүйнөлүк билим берүү тутумуна көптөгөн түшүнүктөр белгилүү болгону менен, кыргыз педагогикалык коомчулугу аларды билим берүү процессине жаңыдан киргизе баштаганы тууралуу кеп козголот. Адабият мугалими жеке чыгармачыл аракетин көрсөтүп, окуучуларды кыргыз жана дүйнөлүк көркөм адабияттын мыкты казыналары менен тааныштырууда алардын сезимтал жан дүйнөсүнө, реалдуу турмушту көркөм-элестүү кабылдоосуна, чыгармадагы көркөм-эстетикалык баалуулуктардын бири экинчисине окшошо бербеген табиятын таануу аркылуу кыялкеч кабылдоосун ойготууга кызмат көрсөтүүчү окутуу формаларын издөө керектигине токтолот. Өзгөчө кандай мазмунда болбосун лирикалык чыгармага жасалган анализ балдардын ички дүйнөсүнөн өтүп, ар бири өз түшүнүгүнө ылайык сөз берметтерин кошууга тийиш болгон кырдаал окуучуларды кайдыгер калтырбаган абалда уюштурулса, баланын лирикалык чыгармага болгон мамилеси күйүп-жанган ыргакта окуучунун жаран катары эмоционалдуу пикири менен корголсо, болгондо да ошол жерге керек болуп турган сөз же сөз айкаштары аркылуу чагылдырылса, кийин колдонууга зарыл компетенцияны калыптандыраары тууралуу кеп козголот.
Түйүндүү сөздөр кыргыз тилинде:компетенция; социалдык чөйрө; адабият сабагы; инсанга багыттап окутуу; социалдык чөйрө; таанып-билүү; көркөм адабият; окутуунун ык-усулдары; лирикалык чыгарма; маданий компетенция
WAYS TO FORM A PERSONALITY-ORIENTED COMPETENCE IN TEACHING LYRICAL WORKS TO MIDDLE SCHOOL STUDENTS
The article deals with the criteria for determining the level of education set by the new standard, developed through normative documents that have results in developed countries, and although many concepts are known to the world education system, the Kyrgyz pedagogical community is beginning to introduce them into the new educational process. The literature teacher, showing his creative activity, introducing students to the best treasures of Kyrgyz and world fiction, draws attention to the need to find forms of education that help to awaken the imagination through the knowledge of their sensitive spiritual world, artistic and imaginary perception of real life, nature, not similar to one of the artistic and aesthetic values in the work. In particular, there are talking about the fact that the analysis of lyrical works that should pass through the inner world of children, each in accordance with its concept to include a pearl of words, will be organized in such a way that students are not indifferent to the situation when the child’s attitude to the lyrical work is protected by the emotional opinion of the student as a citizen in a burning rush, and when it is expressed using the right words or phrases, will continue to form the competencies necessary for its application.
Түйүндүү сөздөр англис тилинде:social sphere; subject of literature; personality-oriented learning; social sphere; cognitive, fiction; teaching methods; lyrical work; cultural competence