«КРСУнун ЖАРЧЫСЫ» журналынын МААЛЫМАТ ПОРТАЛЫ

Рассмотрено изначальное противостояние двух культурных полюсов – западного и восточного, двух держав – США и России – на фоне нынешних вооруженных конфликтов в Сирии и Афганистане. Несмотря на распад социалистического блока в 1991 г. и появление однополярного мира, американо-российское противоборство не исчезло, а перешло в иной формат. Запад и Восток – это две противостоящие друг другу противоположности. После Второй мировой войны это противостояние усилилось, что привело к биполярной системе, в ходе которой каждая из стран сделала выбор, к какому из блоков примкнуть. Однако внутри этих блоков находились различные фракции, которые также могли противостоять друг другу, хотя тут их борьба носила не идейный и системный характер, а больше локально-бытовой. Многочисленные военные потери во Второй мировой войне дали понять, что еще одна подобная крупномасштабная война человечеству будет не под силу, понимали это, в первую очередь, в столицах сверхдержав. Поэтому была выработана новая стратегия борьбы с противником с использованием локальных противостояний в странах третьего мира. В такой обстановке сверхдержавы должны были действовать неформально, не через регулярную армию, а через финансовую и политическую поддержку, направляя в эти страны военных специалистов, причем, не важно, в каком количестве. По таким сценариям шли многие конфликты «холодной войны», также развиваются сегодняшние конфликты. Наряду с основными игроками существуют ситуативные и стратегические союзники, наличие которых означает не дружбу и симпатию, а временную политическую и стратегическую позицию. Чтобы подчеркнуть исторические, идеологические и политические параллели, а также сравнить между собой прошлое и настоящее, проводится аналогия между басмаческим движением в Средней Азии и современными конфликтами в Сирии и Афганистане.

конфликт; цивилизация; Афганистан; Сирия; противостояние; война; угроза; «холодная война»

Бул макалада Батыш менен Чыгыштын эки маданий уюлунун, эки державанын - АКШ менен Россиянын учурдагы Сирия жана Афганистандагы куралдуу жаңжалдардын фонунда болгон тирешүүсү каралат. 1991-жылы социалисттик блок кулап, бир уюлдуу дүйнө пайда болгонуна карабастан, АКШ менен Россиянын тирешүүсү токтобостон, башка форматка өттү. Батыш менен Чыгыш бири-бирине каршы турган эки карама-каршылык. Экинчи Дүйнөлүк согуштан кийин бул тирешүү күчөп, натыйжада биполярдык система пайда болгон, анын жүрүшүндө өлкөлөрдүн ар бири блоктордун кайсынысына кошулууну тандашты. Бирок ошол эле учурда, ушул блоктордун ичинде бири-бирине каршы турушу мүмкүн болгон ар түрдүү фракциялар болгон, бирок бул жерде алардын күрөшү идеологиялык жана системалык мүнөздө эмес, тескерисинче жергиликтүү күнүмдүк турмуштук мүнөздө болгон. Дүйнөлүк согуштун көптөгөн аскердик жоготуулары, мындай ири масштабдуу дагы бир согушту адамзат көтөрө албай тургандыгын айкын көрсөттү, муну биринчи кезекте, супер державалардын борборлорунда түшүнүштү. Үчүнчү дүйнө өлкөлөрүндө жергиликтүү тирешүүнү колдонуп, душман менен күрөшүүнүн жаңы стратегиясы иштелип чыкты. Мындай шартта, алар расмий армия аркылуу эмес, каржылык жана саясий колдоо аркылуу, канча адам болбосун, аскер адистерин жиберип, бейрасмий иш-аракеттерди жасашы керек болчу. Кансыз согуш мезгилиндеги көптөгөн чыр-чатактар жана бүгүнкү күндө болуп жаткан чыр-чатактар ушундай сценарийлер боюнча ишке ашты. Негизги оюнчулар менен катар кырдаалдык жана стратегиялык шериктештер дагы бар, алардын катышуусу достукту жана тилектештикти эмес, убактылуу саясий жана стратегиялык позицияны билдирет. Макалада тарыхый, идеологиялык жана саясий параллелдерди баса белгилөө, ошондой эле өткөн менен азыркы учурду салыштыруу үчүн Борбордук Азиядагы Басмачылык кыймыл менен Сириядагы жана Афганистандагы азыркы кагылышуулардын окшоштугу белгиленген.

чыр-чатак; цивилизация; Афганистан; Сирия; тирешүү; согуш; коркунуч; «кансыз согуш»

The article examines the initial confrontation between the two cultural poles of Western and Eastern, the two powers of the United States and Russia against the background of the current armed conflicts in Syria and Afghanistan. Despite the collapse of the socialist bloc in 1991 and the emergence of a unipolar world, the US-Russian confrontation did not disappear, but moved to a different format. West and East are two opposites facing each other. After the Second World War, this confrontation intensified, which led to a bipolar system, during which each of the countries made a choice which of the blocs to join. But at the same time, within these blocks there were various factions that could also oppose each other, although here their struggle was not of an ideological and systemic nature, but more of a local everyday life. Numerous military losses of the world war made it clear that another such large-scale war would be beyond the power of mankind, they understood this, first of all, in the capitals of the superpowers. This made it necessary to develop a new strategy for dealing with the enemy, using local confrontations in third world countries. In such an environment, they had to act informally, not through the regular army, but through financial and political support, sending military specialists, no matter how many. Many Cold War conflicts and the conflicts that are going on today followed such scenarios. Along with the main players, there are situational and strategic allies, whose presence does not mean friendship and sympathy, but a temporary political and strategic position. The article draws an analogy between the Basmak movement in Central Asia and modern conflicts in Syria and Afghanistan in order to emphasize historical, ideological and political parallels, as well as make comparisons between the past and the present.

conflict; civilization; Afghanistan; Syria; confrontation; war; threat; «cold war»