РИНЦте катталган
Журнал «КРСУ жарчысы», 2018 год, Том 18, № 10, Стр. 23-25. УДК 130.2:39(512.154)
Автор тууралуу маалымат:

Тентиев Жумабек – д-р техн. наук, профессор архитектуры, чл-корр. НАН КР, Заслуженный деятель науки КР, зав. кафедрой «Архитектура промышленных и гражданских зданий» КРСУ, тел.: +996-312 882563

ЮРТА – СВЯЩЕННЫЙ ХРАМ КОЧЕВОЙ ЦИВИЛИЗАЦИИ
Тентиев Ж.
Аннотация орус тилинде:

Через архаические понятия в словообразовании с применением слова "солнце" (Күн), традиций, канонизированных в Юрте (Боз Үй), отражающих древнейший уклад жизни протопредков тюркских народов – гуннов, определены закономерности развития общества, процесс происхождения священного храма. Юрта – микромир кочевой цивилизации со своим священным очагом становится священным “Храмом” солнцепоклонников, огнепоклонников, тенгрианцев. У этого “храма” зенит купола венчает сакральный крест в круге – түндүк, превратившийся в Знак Солнца!

Түйүндүү сөздөр орус тилинде:

юрта (Боз Үй); Жер Үй; Отоо; традиция; палеолит; ледниковый период; солнцепоклонники; огнепоклонники; тенгрианцы; очаг; кочевая цивилизация; храм; крест; Знак Солнца.

БОЗ ҮЙ – КӨЧМӨН ЦИВИЛИЗАЦИЯНЫН ЫЙЫК ТУРАК ЖАЙЫ
Тентиев Ж.
Аннотация кыргыз тилинде:

Байыркы түрк элдеринин–гунндардын жашоо тиричилигинен жаралган Боз үйдөгү салттар жана Күндүн катышуусу менен түзүлгөн байыркы сөз түшүнүктөрү аркылуу коомдун өнүгүүсү Боз үйдүн ыйык жайга айлануусун аныкталган. Көчмөн цивилизациянын кичинекей дүйнөсү – БозҮй, өзүнүн ыйык очогу менен күнгө сыйынуучулар,
отко сыйынуучулар, теӊирге сыйынуучулар үчүн “ыйык жайга” айланган. Бул “ыйык жай- боз үйдүн” төбөсүндөгү түндүк- төгөрөктүн төрт бурчу Күн белгисине айланган.

Түйүндүү сөздөр кыргыз тилинде:

боз үй; жер үй; салт; палеолит доору; муз доору; күнгө сыйынуучулар; отко сыйынуучулар; теӊирге сыйынуучулар; очок; көчмөн цивилизациясы; ыйык жай; “төгөрөктүн төрт бурчу”; Күн белгиси.

YURTA IS A SACRED TEMPLE OF NOMADIC CIVILIZATION
Tentiev Zh.
Аннотация англис тилинде:

Through archaic concepts in word formation using the word “Sun”, traditions, kanonized in an Yurta (Boz Ui), reflecting the most ancient tenor of life of protoancestors of Turkic people – Gunns, identified regularity of development of society and process of origin of sacred Temple. Yurta is a microcosm of nomadic civilization, with it’s sacred center, becomes sacred “Temple” of Sun-admirers, Fire-admirers and Tengrists. The zenith of this “temple” crowns sacral cross in a circle – tunduk (тундук), which is turned into the Sing of the Sun!

Түйүндүү сөздөр англис тилинде:

Yurta (BozUi); ZherUi; Otoo; tradition; paleolith; Ice Age; Sun admirers; Fire admirers; Tengrists; Center; nomadic civilization; Temple; cross; sing of the Sun.

ГОСТ боюнча чыгуу маалыматтарын көчүрүү
Тентиев Ж. БОЗ ҮЙ – КӨЧМӨН ЦИВИЛИЗАЦИЯНЫН ЫЙЫК ТУРАК ЖАЙЫ / Ж. Тентиев // КРСУ жарчысы. 2018. Т. 18. № 10. С. 23-25.