«КРСУнун ЖАРЧЫСЫ» журналынын МААЛЫМАТ ПОРТАЛЫ

Раскрываются проблемы развития дополнительного образования сельских школьников Кыргызстана. Актуальность исследования обусловлена повышением значимости дополнительного образования в социализации и воспитании детей сельской местности. Своеобразная закрытость социального пространства села, ограниченность выбора, недостаточная включенность в различную общественно-полезную деятельность привели к кризису самореализации, отсутствию доверия детей по отношению к старшим поколениям и официальным государственным структурам. Автором представлены концептуальные идеи доступности дополнительного образования сельских школьников. В статье отмечается, что в такой ситуации оптимальным механизмом развития сельских школьников страны является интеграция общего и дополнительного образования, использование возможностей социальной среды, социального партнерства, школьного самоуправления детей, работы с родителями, личностно-ориентированный подход. Ключевую роль в развитии интеллектуального и творческого потенциала сельских школьников, их духовного возрождения играет дополнительное образование детей. Оно способствует созданию равных “стартовых” возможностей для каждого ребенка, помогает в социализации, творческом самовыражении, развитии способностей, профессиональном самоопределении.

доступность; качество; дополнительное образование; сельские дети; воспитание; социализация

Бул макалада Кыргызстандын айыл жергесинин окуучуларына кошумча билим берүүнү өнүктүрүү маселелери каралат. Изилдөөнүн актуалдуулугу айыл жергесиндеги балдарды коомго аралаштырууда жана тарбиялоодо кошумча билим берүүнүн маанилүүлүгүн жогорулатуу менен шартталган. Айылдын социалдык мейкиндигинин
жабыктыгы, тандоонун чектелгендиги, ар түрдүү коомдук пайдалуу иштерге катышуунун жетишсиздиги балдардын өздүк өнүгүү кризисине, улуу муунга жана расмий мамлекеттик түзүмдөргө ишенбөөчүлүгүнө алып келди. Автор айыл жергесиндеги окуучуларга кошумча билим берүүнүн жеткиликтүүлүгүнүн концептуалдык идеяларын көрсөткөн. Мындай жагдайда өлкөнүн айыл жергесинин окуучуларын өнүктүрүүнүн ыкчам механизми болуп, жалпы жана кошумча билим берүүнү интеграциялоо, социалдык чөйрөнүн, социалдык өнөктөштүктүн, балдардын мектептик өзүн-өзү башкаруусунун мүмкүнчүлүктөрүн, ата-энелер менен иштөөнү, жеке инсандыкка багытталган мамилени пайдалануу болуп саналары макалада белгиленет. Балдарга кошумча билим берүү айылдык окуучулардын интеллектуалдык жана чыгармачыл дараметин өнүктүрүүдө, алардын руханий жаңылануусунда негизги ролду ойнойт. Алар ар бир балага бирдей, “алдыга жылуу” мүмкүнчүлүктөрүн түзүүгө көмөктөшөт, коомго аралашууга, өзүн чыгармачыл көрсөтүүгө, шыгын арттырууга, өз кесибин аныктоого жардам берет.

жеткиликтүүлүк; сапат; кошумча билим берүү; айылдык балдар; тарбия берүү; коомго аралаштыруу

The paper reveals the problems of the additional education development for rural schoolchildren of Kyrgyzstan. The relevance of the study is the increasing importance of additional education in the socialization and upbringing of rural children, as well as the conceptual ideas of the accessibility of additional education for rural schoolchildren.
The peculiar closeness of the social space of the village, the limited choice, insufficient involvement in various socially useful activities led to a crisis of self-realization, a lack of trust among children in relation to older generations and official state structures. The author presents conceptual ideas on the accessibility of additional education for rural schoolchildren. The article notes that in such a situation, the optimal mechanism for the development of rural schoolchildren of the country is the integration of general and additional education, the use of the opportunities of the social environment, social partnership, school self-government of children, work with parents, and a personalityoriented
approach. A key role in the development of the intellectual and creative potential of rural schoolchildren and their spiritual revival is played by the additional education of children. It helps to create equal “starting” opportunities for every child, helps in socialization, creative expression, development of abilities, and professional self-determination.

accessibility; quality; additional education; rural children; upbringing; socialization